1980’lerin ortalarıydı, 85 yahut 86 olacak...
Afrika’nın göbeğindeki Çad’ın toprak evlerle barakalardan ibaret olan ve başkanlık sarayından başka iki katlı tek bir binanın bile bulunmadığı başkenti Njamena’ya gitmiştim....
Libya ile Fransa orada birbirini yiyordu ve sebebin memleketin kuzeyindeki uranyum zengini Uzu Şeridi’nin gayet zengin uranyum yatakları olduğu söyleniyordu.
Ama ortada Çad ordusu diye bir şey yoktu, savaşanlar Libya ile Fransa idi... Zira Çad’ın öyle doğru dürüst bir ordusu zaten hiç vârolmamıştı, mevcut birkaç bölük de ardarda yapılan darbeler yüzünden dağılıp gitmişti ve Kaddafi’nin askerleri Uzu’yu işgale başlayınca Fransa, lejyonerleri ile bombardıman uçaklarını, yani Miragelar’ı hemen Njamena’ya göndermişti...
Fransız lejyon subaylarından birine “Libya’da ne işiniz var? Uzu’da bu kadar bol uranyum mu var?” diye sormuştum.
Adam “Ne alâkası var mösyö?” demişti... “Burası eskiden Fransa idi, Kaddafi işgale kalkınca eski toprağımıza yardıma geldik! Uranyum meselesi falan çok sonraki iş!”.
“Eski toprak”, yani emperyal hisler...
“AĞABEYLİK” VAZİFESİ
Aynı mantığa sonraki senelerde, 90’ların başında Cezayir’deki kanlı hadiseler sırasında da şahit oldum... 1962’ye kadar Fransız toprağı olan Cezayir’e uzun ve kanlı bir bağımsızlık savaşının ardından bağımsızlık getiren FLN, yani Özgürlük Cephesi memleketi esaretten kurtarmanın heyecanı ve hırsı ile Cezayir’i otuz sene içerisinde öyle perişan hale getirmişti ki, 1990’da yapılan seçimleri İslâmî Cephe “FIS” kazandı. FLN gitmemekte direndi, FIS haklı olarak sokağa indi ve Cezayir’de kanlı bir iç savaş başladı...
O günlerde Cezayir’de idim, terörün, didişmenin, ucuz politikanın ve çaresizliğin daniskasını orada gördüm...