Bugün bu köşede iki kupür görüyorsunuz... “Reisicumhur” Gazi Mustafa Kemal’in Cumhuriyet Gazetesi’nin sahibi ve başyazarı Yunus Nadi’ye gönderdiği bir mektubun son sayfasını ve bu mektup ile ilgili haberin başlığını...
Mustafa Kemal, mektubunda CHP’nin, yani o zamanki ismi ile “Cumhuriyet Halk Fırkası”- nın genel başkanı olduğunu, bu kuruluşa tarihî bakımdan bağlı bulunduğunu ve “bu bağın çözülemeyeceğini” söylüyor.
Mektup gazetede 10 Eylül 1930’da, yani Mustafa Kemal cumhurbaşkanı olduğu sırada yayınlanmış...
Mustafa Kemal’in bu mektubu yazma sebebini de kısaca anlatayım:
Türkiye’de çok partili hayata geçişin ilk denemesi olan Serbest Fırka kurulmuş ve Fırka’nın lideri Fethi Okyar, miting yapmak için 5 Eylül 1930’da İzmir’e gitmişti. CHP’nin İzmir teşkilâtı parti binasında daha önce mukabil bir toplantı düzenledi, binanın önüne gelen Serbest Fırka taraftarları Fethi Bey’in lehinde sloganlar attılar ve Halk Fırkası’nın il idarecilerinden Sabri Bey slogan atanlara “Namussuzlar!” diye bağırınca olanlar oldu! CHP binası ile biraz ilerideki Anadolu Matbaası basıldı, polis önce havaya sonra da halka ateş açtı ve 12 yaşındaki bir çocuk ile bir partili hayatını kaybetti!
MEKTUP YAZIP TARAFINI SORDU
Ama, ortada tuhaf bir vaziyet vardı: Reisicumhur’u Halk Partililer de, Serbest Fırka yanlıları da paylaşamıyor ve her iki taraf “Mustafa Kemal bizi destekliyor” diyordu...
Yunus Nadi, bunun üzerine 9 Eylül’de Reisicumhur Mustafa Kemal’e hitaben gazetesinin birinci sayfasından bir açık mektup yayınladı ve “Partiler ezelî ve ebedî şefimiz olarak bildiğimiz zât-ı devletlerini kendilerine mâletmeye çalışıyorlar. Aziz şefimiz, bu işin aslı nedir, lûtfedip bizleri aydınlatsanız” dedi...