"Amerikalılar doğrusunu yapacaktır –diğer bütün seçenekleri denedikten sonra".
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin 21 Eylül’de Birleşmiş Milleteler Güvenlik Konseyi’nde Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’a, insani yardımların ulaştırılması sırasında Suriye hava sahasında hiçbir uçağın havalanmaması önerisini getirdiğini okuyunca bu alıntı geldi aklıma.
Alıntının sahibi her yerde –yanlış olarak İngiliz siyasetçi Winston Churchill bilinir. Oysa alıntının aslı, “İnsanlar ve milletler erdemle hareket ederler –diğer bütün imkânları tükettikten sonradır” şeklindedir ve İsrailli siyasetçi Abba Eban tarafından 1967’de Japonya da söylenmiş. Sonradan her kulağa hoş gelen siyasi laf gibi Churchill’e atfedilmiş.
Neden Kerry’nin önerisini duyunca aklıma bu alıntı geldi?
Çünkü daha bir gün önce Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan BM Genel Kurulu’nda belki bininci defa mülteciler için güvenli bölgeden söz ettiğinde maalesef pek de dolu olmayan sıralarda bir yankı bulmamıştı.
Oysa uçuşa yasaklı bölge ilk olarak bundan dört sene önce konuşuldu.
Tam olarak 23 Ağustos 2012’de Ankara’da Türk ve Amerikalı diplomat, asker ve istihbaratçıların katıldığı toplantıda.
“Beşar Esad sonrası Suriye” senaryolarının tartışmaya açıldığı bu toplantının yapılmasına 11 Ağustos’ta İstanbul’da bir araya gelen dönemin dışişleri bakanları Ahmet Davutoğlu ve Hillary Clinton karar vermişlerdi.
Bu fikre 17 Ağustos’ta Davutoğlu ile birlikte (dün yeniden roket saldırısına maruz kalan) Kilis’teki mülteci kamplarını ziyaret etmiş olan Fransız Dışişleri Bakanı Laurent Fabius da sıcak baktığını açıklamıştı. (Daha sonra IŞİD’e Arapça baş harfleriyle DAEŞ deme fikrini ilk ortaya atan da Fabius olacaktı.)