İngilizcede “post-truth” diye yaygınlaşan siyasi kavramı
Türkçeye nasıl daha iyi çevirebileceğim konusunda kafam karışık
doğrusu.
Örneğin, 'gerçek-ötesi' ya da 'gerçeklik-ötesi' de denebilir.
Almanlar “gerçek” sözcüğü yerine “olgu” sözcüğünü tercih ediyorlar
örneğin.
Şükrü Hanioğlu’nun 26 Şubat’ta Sabah’taki makalesindeki “gerçeklik
sonrası” tanımını, daha iyisi üretilene dek kullanmaya karar verdim
ben de; Necmiye Alpay’a duyurulur.
Oxford Sözlüğü 2016 yılının sözcüğü olarak seçti…
Bunun nedeni kavramın Donald Trump’ın ABD Başkanı seçildiği seçim
kampanyası boyunca, “yalan haber” kavramıyla birlikte dünya çağında
kullanılır olması.
Olgulardan kopuk bir sahte gerçekliğin üretimi ve bunun sürekli
tekrarlanarak kullanımını anlatıyor.
Aslında bütün “gerçeklik sonrası” siyaseti Trump’a yıkmak da
haksızlık, çünkü bu kavram dünya siyasetinde son 10-20 yıldır
giderek artan şekilde kullanılıyor. Dijital ansiklopedi Wikipedia
–bu sırayla- Rusya, Çin, ABD, Avustralya, İngiltere, Hindistan
Japonya ve Türkiye.
Bizdeki “Kırk defa söylersen gerçek olur” sözünü andırıyor, ama o
kadar masum değil, çok tehlikeli biçimler alabilir.
Örnek mi? Araştırma kuruluşları IPSOS ve MORI’nin yaptığı, benim
Münih Güvenlik Konferansı 2017 raporunda gördüğüm bir çalışma
var.
Değişik ülkelerden insanlara “Sizce ülkenizdeki her yüz kişiden
kaçı Müslüman?” sorusu yöneltilmiş.
Cevaplar çarpıcı.
Örneğin Fransa’da nüfusun yüzde 7,5’u Müslüman olmasına karşın
soruya cevap veren çoğunluğun cevabı yüzde 31 olmuş. Bu Fransız
siyasetindeki İslamofobi eğilimlerine ışık tutmanın yanı sıra şunu
da gösteriyor: Bu sonucu değerlendiren bir siyasetçi, ‘Müslümanlar
Fransa’yı ele geçiriyor, Hıristiyan Fransızların işlerini elinden
alıyor” gibi faşist bir söylemle taraftar bulabilir.
Almanya’da nüfusun yüzde 5’i Müslüman ama çoğunluk yüzde 21
olduğuna inanıyor. ABD’de bu oran yalnızca yüzde 1, ama çoğunluğa
göre Amerikan halkının yüzde 17’si Müslüman, gayet abartılı bir
algı var. Yalnızca İslamofobinin değil, her türlü yabancı
düşmanlığı ve ırkçılığın yükseldiği Polonya’da nüfusun binde
birinden azı Müslüman olduğu halde, algı yüzde 7.