Lozan konusunda kimse Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın tutarsız olduğunu iddia edemez; her zaman eleştirel oldu.
Daha öncekileri saymıyoruz. Cumhurbaşkanı seçildiğinden sonra Lozan’dan söz ettiği konuşmalar Cumhurbaşkanlığı internet sitesinde var.
Yine de örneğin 24 Temmuz 2015’te, Lozan’ın 92’inci yıldönümü üzerine yayınladığı mesajda “Türkiye Cumhuriyeti, kuruluş yıllarında temelleri atılan vizyonu hayata geçirmek için sahip olduğu azim ve heyecanı aynen koruyarak, hedefleri doğrultusunda kararlılıkla ilerliyor” demiş. Yani Lozan’ı anmasa da vizyonu olumlu saymış.
Ama 19 Nisan 2016’da, muhtarlara 24’üncü hitabında, Kürt meselesindeki İslam ortaklığına değinirken andığında, “pek çok sorunlu yönleri bulunan” nitelemesini kullanmış.
Bir ay sonra, 19 Mayıs’ta A-Haber’de “Gençlerle Buluşma” yayınında azınlıkların statüsünden söz ederken “Lozan’ın güncelleştirilmesi (…) arzumuzdur” diye dolaylı bir eleştiri getirmiş.
Aslında Erdoğan’ın Lozan’a bu eleştirel duruşuna tam uymayan beyanı, bu yıl 24 Temmuz’da, yani 15 Temmuz kanlı darbe girişiminden tam bir hafta sonra yayınladığı mesajda söyledikleri.
Bu mesajda uzun ve ayrıntılı bir sahiplenme sergilemiş Lozan anlaşmasına Erdoğan. Aynen alıyorum:
- “Aziz milletimizin inanç, cesaret ve fedakârlıkla elde ettiği zafer, Lozan Antlaşması ile diplomasi ve uluslararası hukuk alanına taşınarak tescil edilmiştir.
Bu anlaşma, yeni kurulan devletimizin tapusu niteliğindedir.
Lozan Antlaşması’nın içeriği, bu anlamda başta milli irade ve demokrasi olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti’nin sahip olduğu temel ilkelerin değeri, bugünlerde çok daha iyi anlaşılmaktadır.
Aziz milletimiz, kendi seçtiği temsilcileri eliyle kullandığı iradesine yöneltilen her türlü darbe teşebbüsüne karşı, kurtuluş mücadelesi ruhuyla, birlik, beraberlik ve dayanışma içinde cevap vereceğini, yaşanan son hadiselerle bir kez daha göstermiştir.