Açılışı geçen hafta yapılan Bakü-Tiflis- Kars (BTK) Projesi Türkiye açısından gerçek bir devrim. Ancak beklenen etkiyi otomatik olarak göstermesini beklemeyelim. Türkiye Avrasya ticaretinin merkezine oturma ve bir koridorlar kesişimi olma yolunun henüz başında; ve, Türkiye’nin bu hale gelmesi için daha çok çalışmak gerekiyor.
Zira:
1) Avrasya ticaretinin (Doğu Asya’dan başlayan uzun mesafeli ticaret) hala yüzde 95’in üzerinde denizden taşınıyor;
2) demiryolu taşıması bu mesafelerde deniz yoluna göre daha verimli olsa da demiryolu ray genişliklerindeki uyumsuzluklar ve gümrük geçişleri sebebiyle denize göre daha düşük rekabet gücüne sahip;
3) BTK’ya alternatifler var- Rusya’dan geçen Trans-Sibirya hattı gibi.
Bu durumda, gecikerek açılan BTK’yı bölgesel bir güzergah değil, Anadolu ile birlikte küresel bir güzergahın parçası haline getirebilmek için uzun soluklu bir stratejinin oluşturulması ve titizlikle uygulanması gerekiyor.
Alman demiryolu şirketleri Rusya güzergahını kullanarak Çin’den deneme seferleri yaptı ve başarılı oldu. Bu tür kuzey güzergahları sınır geçişlerinin az olması sebebiyle BTK’ya göre temelde daha avantajlı. Ancak iklim ve güvenlik sorunları var. BTK’yı işler hale getirebilmek için Doğu Asya’ya kadar zincirin tüm halkalarının devletler seviyesindeki anlaşmalarla işbirliğinin sağlanması gerekiyor. Böylece gümrük geçişlerinin verimli hale getirilmesi ve demiryolu hat açıklıklarının uyumlaştırılması gerekiyor. Ancak o zaman “demir ipek yolundan” gerçek manada bahsedebiliriz.
Her şeye ragmen, BTK asrın projelerinden olmaya aday bir projedir. Bir etki analizi yapılmadığı için a...