Matbaanın din adamları yüzünden Osmanlı'ya geç geldiği, Zenbilli Ali Efendi'nin halka tepeden baktığı için zembilini sarkıtarak fetva dilekçelerini topladığı, Osmanlı alimlerinin üçgenin iç açılarının toplamının kaç derece olduğunu bilmedikleri gibi yığınla efsane elini kolunu sallayarak geziyor aramızda. İşin garibi, çürütmekle de dağılıp gitmiyorlar, çünkü onları suiistimal edenlerin ilimle alakaları yok. Ve ilimle alakası bu seviyede seyreden bir millete “ne versen gidiyor”.
Uyanış başladı çok şükür, sorgulayan bir nesil geliyor ama henüz yeterli değil. Onlara öncülük edecek beyinlerin enerjisini dağıtmaması gerek. Zira sorgulamamız gereken yüzlerce belalı efsane, tabu ve ezber var; dahası, nice 'münevver'in nesiller boyu uğraşsa poşetlere doldurmaya kadir olamayacağı miktarda 'çöp' ortalığa saçılmış durumda.
İşte 'Osman Hamdi efsanesi' de aramızda dolaşan belalılardan. Öyle ki, dini bütün bazı kişiler bile onu neredeyse evliya katına çıkaracak komikliklere tevessül ediyor, Batılılardan aferin almak için yaptığı özenti resimlerine kılıflar bulmak için seferber oluyorlar.
Hem de dinle diyanetle en ufak bir alakası olmadığı, hatta ateist olduğu halde! Bana inanmayan, Edhem Eldem'in Osman Hamdi Bey Sözlüğü'ndeki “Din” maddesinde yazdıklarına baksın ve utansın (Kültür Bakanlığı: 2010, s. 173-176).
Hem de iki karısını da Fransızlardan seçtiği ve evinde Fransızca konuşmayı tercih ettiği halde!