11 Kasım 1918’de Fransa’da imzalanan ateşkesle resmen sona eren
Birinci Dünya Savaşı, 20. yüzyıl boyunca yaşanan bütün krizlere
kaynaklık etti.
10 milyon askerin, 6 milyonu aşkın sivilin ölümüyle sonuçlanan
savaş, çok büyük kitlesel göçlere de neden oldu.
Ateşkes sonrası yapılan antlaşmalar kabul edilemez ağır sonuçlar
doğurduğu için uygulanması da zor oldu. Çok geçmeden İkinci Dünya
Savaşı’nın tohumları yeşerdi.
Osmanlı İmparatorluğu da savaş boyunca 2 milyon 850 bin asker
seferber etti. Bunlardan 800 bini cephelerde şehit oldu. 400 bini
yaralandı, 250 bini esir düştü.
1912 ile 1922 yılı arasındaki on yıllık dilimde Anadolu’nun nüfusu
17.5 milyondan 12 milyona düştü. Milyonlar savaş koşullarında öldü,
milyonlar Anadolu’dan göçtü, milyonlar Anadolu’ya göçtü.
*** Birinci Dünya Savaşı
biter, Anadolu’nun işgali başlar. İngiltere, Fransa öncülüğünde
Avrupa, adım adım Sevr’i hazırlar.
30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Mütarekesi’yle Osmanlı’nın başta
İstanbul olmak üzere kendi sınırları içinde egemenliğine büyük
ölçüde son verilir. Boğazlar İngilizlerin ve Fransızların
kontrolünde olacak, ordu dağıtılacaktı. Toros tünellerinden telgraf
hatlarına kadar tüm stratejik alanlar denetim altına
alınacaktı.
Müttefik ülkeleri bu mütarekenin de ötesine gittiler, İstanbul’u
işgal ettiler. Bundan tam bir asır önce 1918 yılı Kasım ayı boyunca
şunlar oldu:
-İngilizler, İskenderun’a asker çıkarma kararı aldı.
-Venizelos, Anadolu’nun batı kısmının Yunanistan’a
ait olduğunu ilan etti.
-Bir Fransız tümeni Trakya’ya yerleşti.
-İ...