Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’dan 15
Ekim 1927’ye dek yaşadıklarını, yaptıklarını bir bir anlattığı
NUTUK’ta heyecan verici bölümlerin başında 1923 yılı ekim ayı
gelir. 13 Ekim’de Ankara’nın başkent oluşu, 29 Ekim’de Cumhuriyetin
ilanı...
Kurtuluş Savaşı’ndan sonra başlayan kuruluş mücadelesinin en önemli
dönemidir o günler. Meclis’te başkentin İstanbul olarak kalıp
padişahlığın devam etmesine kadar uzanan eğilimler vardır. Mustafa
Kemal bütün bunları otoriter güç kullanmak yerine Meclis’i
işleterek aştı. NUTUK’ta 28 Ekim akşamını şöyle anlatır Mustafa
Kemal:
“Gece olmuştu. Çankaya’ya gitmek üzere Meclis’ten ayrılırken
koridorda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve
Halit paşalara rastladım. Ali
Fuat Paşa Ankara’dan ayrılırken bunların Ankara’ya
geldiklerini o günkü gazetede ‘bir uğurlama ve bir karşılama’
başlığı altında okumuştum. Daha kendileriyle görüşememiştim.
Benimle görüşmek için geç vakte değin orada beklediklerini
anlayınca, akşam yemeğine gelmelerini, Milli Savunma Bakanı
Kazım Paşa’ya ve Fethi Bey’e de
Çankaya’ya benimle birlikte gelmelerini söyledim. Çankaya’ya
varınca, orada beni görmek üzere gelmiş olan Rize milletvekili
Fuat, Afyonkarahisar milletvekili Ruşen
Eşref beylere rastladım. Onları da yemeğe alıkoydum.
Yemek yenirken; ‘Yarın cumhuriyet ilan edeceğiz’ dedim.”
*** 95 yıl önce bugün, hazırlıkları
yıllar önce yapılmış Cumhuriyetin yarın ilan edilmesi
planlanıyordu.
Adını Atatürk’ten alan elinizde tuttuğun...