Kurucu iradenin tekçi, dışlayıcı karakteri nedeniyle Cumhuriyet yürüyüşünde yolun bİr yerinde sistem aksamaya, teklemeye ve teğellerinden çözülmeye başladı. Hepimiz devlet ideolojisinin tanımladığı, biçimlendirdiği insanlar olmamaya başladık. Giderek artan güvenlik ve zenginlik ihtiyacı için daha çok demokrasi ve hukuk gerekir oldu. İmparatorluktan ulus devlete geçiş travması zihinlerden silinmeye başladıkça daha kaliteli bir hayat talebimiz yükselmeye başladı. Tek tip tek örnek vatandaşların aslında; Türk, Kürt, Arap, Çerkez vb. kökenlere ait olduğu, sadece Sünni değil, Alevi veya sadece Müslüman değil azınlık da olsa Hıristiyan veya Yahudi veyahut da Ezidi olduğu anlaşıldı. Bölgeler arasında kültür, anlayış, gelenek görenek farkları bile olduğu görüldü. Şehirden şehire bile daha farklı yaşama halleri görüldü. Kadınların, çocukların, yaşlıların, engellilerin hakları olduğu anlaşıldı.