Tarih sayfalarında açık açık belgeleriyle, isim isim, yer yer, olay olay, gün gün, saat saat yazılıdır. İsteyen bulur okur. Osmanlı devleti yıkılmak üzereydi. Rus Çarı Nikola, “Hasta Adam” demişti; İngiltere ve diğer Avrupa güçlerinin desteği ile onların “çıkarları öyle gerektirdiği” için yaşıyordu. Osmanlı Sadrazamı Fuat Paşa, yaşananları şöyle anlatmıştı: “Bir ülkede iki güç vardır; biri devletindir üstten gelir, diğeri ise halkındır, alttan gelir. Bizim ülkemizde üstteki güç hepimizi eziyor. Alttan gelen güç ise yoktur. Onun içindir ki biz, ayakkabıcının yandan muşta kullandığı gibi elçilikleri kullanıyoruz ki, devletin gücü dengelensin”
Düzen iflas etmişti.
Padişah ile paşalar.
Bolluk içindeydi.
Londra bankerlerinden çok yüksek faizle 300 altın borç alınmış, bölüşerek yiyorlardı. Anadolu fakirlik içinde kıvranıyordu. Vadesi gelen borçlar, yeni borçlarla kapatılıyordu.
Mültezim!