Dünya tarihi “savaşa karşı duran” aydın insanların örnekleriyle doludur. Bunlardan biri 105 yıl önce Birinci Dünya Savaşı’na karşı çıkan İngiliz Filozofu Bertrand Russell’dı. Kendi ülkesi İngiltere’yi uyarmak için kampanyalar başlattı. Londra’nın yoksul semtlerinde toplantılar düzenleyip konuşmalar yaptı. Halkın yüzde 90’ı, hükümet propagandasının etkisi altında savaştan yanaydı. Russell’ı en yakın dostları bile yalnız bıraktı. Bir toplantı sırasında ucunda çivili sopalarla saldırıya uğradı. 1916’da “savaş karşıtlığı yapıyor, İngiliz hükümetini eleştiriyor” diye yüklü para cezasına çarptırıldı.
Kitaplarını sattı.
Cezayı ödedi.
Bir başka davada hapse mahkum oldu, içeride yattı. Üniversite hocalığına son verildi, kürsüsü elinden alındı. Fakat o, Birinci Dünya Savaşı’nın İtalyan faşizmini, Alman nazizmini, Rus komünizmini doğuracağını ve milyonlarca insanın öleceğini söyledi.
Russell haklı çıktı.
60 milyon insan öldü.