İstanbul Barosu Başkanlığı, İstanbul’da bulunan 32 bin 500 anonim şirkete 2017 yılının Ağustos-Eylül aylarında birer yazı göndererek 2016 ve 2017 yıllarında sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğuna uyulmadığı, bu zorunluluğa uyulmaması durumunda konunun Cumhuriyet Savcılığı’na intikal ettirilerek idari para cezaları uygulanacağını bildirdi. Ben de bugün sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğunun kapsamı ve bu zorunluluğa uyulmaması durumunda uğranılacak yaptırımlarla ilgili siz değerli Sözcü okurlarını bilgilendireceğim.
Anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğunun yasal
dayanağı 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun (Kanun) 1238 sayılı
Kanun’un 1. maddesiyle değişik 35. maddesinin üçüncü fıkrasına
02.05.2001 tarih 4667 sayılı Kanunun 22. maddesiyle eklenen ve
23.01.2008 tarih 5728 sayılı Kanun’un 329. maddesi ile
değiştirilerek 08.02.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren
aşağıda yer alan fıkra hükmüdür:
“(3) (Değişik: 23/1/2008-5728/329 m.) Dava açmaya yeteneği olan
herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat
açabilir ve işini takip edebilir.
Ancak, Türk Ticaret Kanunu’nun 272’nci maddesinde öngörülen esas
sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan
anonim şirketler ile üye sayısı 100 veya daha fazla olan yapı
kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu
fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet Savcısı
tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi
sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için suç tarihinde
yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar
idarî para cezası verilir.”
Yürürlükteki 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 332’nci maddesi
ile öngörülen esas sermaye miktarı 50.000-TL’dir. Buna göre, esas
sermaye miktarı 250 bin TL ve üzerinde olan anonim şirketlerin
sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorunda oldukları açıktır. Bu
zorunluluk, kuruluş esas sermayesi 250 bin TL ve üzeri olan anonim
şirketlerde tüzel kişilik kazanılması ile birlikte; kuruluş esas
sermayesi 250 bin TL’nin altında ancak sermaye artırımı sonrasında
esas sermaye miktarı 250 bin TL ve üzerine çıkan anonim şirketlerde
ise, sermaye artırımına ilişkin genel kurul kararının ticaret
siciline tescil ettirildiği anda doğacaktır.
Kanun’un 35’inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre, esas
sermayesi 250 bin TL ve üzeri olduğu halde sözleşmeli avukat
bulundurma yükümlülüğünü yerine getirmeyen anonim şirketlere
Cumhuriyet Savcısı tarafından, sözleşmeli avukat tayin etmedikleri
her ay için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler
için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgari ücretin iki aylık
brüt tutarı kadar idari para cezası verilir. Buna göre, sözleşmeli
avukat bulundurmayan anonim şirketlere şirket merkezinin bulunduğu
yerdeki Cumhuriyet Savcısı tarafından verilecek idari para cezası,
2017 döneminde her ay için iki aylık brüt asgari tutar 3.555 TL
olarak uygulanacaktır. Yani 2017 yılında 12 ay boyunda sözleşmeli
avukat bulundurmayan bir anonim şirkete Cumhuriyet Savcılığı
aracılığıyla 42 bin 660 lira idari para cezası uygulanacaktır.
Sermayesi 250 milyonu aşan anonim şirketlerin sözleşmeli avukat
bulundurma zorunluluğuna uymamaları durumunda; 2018 yılına ilişkin
olarak 2019 yılında çarptırılacakları idari para cezası tutarı 48
bin 708 lira olacaktır.