İSLAM TARİHİNDEN BİR SAYFA
Değişik vesilelerle basında Hz. Halid'in (r.a.) azli konusu konuşuldu. Günümüzde olayların detayı bilinmeden sahabe döneminin bazı güncel olaylara konu edildiğini görüyoruz. Bilindiği gibi Hz. Halid'in fazileti Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından tescil edilmiştir. "Allah'ın sıyırdığı kılıç diyerek" Allah yolundaki duruşunu tescil etmiş ve 'Halid'i üzmeyin' buyurarak özel nebevi korumaya alındığını ilan etmiştir. Bu zatlar özel insanlardı. Efendimizin mehdine mazhar olmuşlardı. Önce şunu belirleyelim: Dünyanın bütün müminleri bir araya gelse Hz. Halid'in (ra) yaptıklarının milyonda birini başaramaz. Bütün Suriye, Irak, İran mıntıkalarının İslam'a boyun eğmesindeki başkomutan Hz. Halid'dir. Katıldığı yüze yakın savaşın hiçbirini kaybetmemiştir.
Hz. Halid savaşan bir güçtü. Sahabenin şahinlerindendi. Savaşta sert ve toleranssızdı. Bundan dolayı zaman zaman sahabe tarafından eleştirilmiştir. Bu eleştirenlerin en önemlisi hiç şüphesiz Hz. Ömer olmuştur. Hz. Halid, hayatında hem genel komutanlığa tayin edilmiş ve hem de azledilmiştir. Hz. Ömer'in onu azletmesinden önceki döneme bakalım:
Hz. Halid kendisinden daha hayırlılara komutan olunca:
Hz. Ebu Bekir zamanında Şam bölgesinin komutanı cennetle müjdelenen on kişiden biri olan Hz. Ebu Ubeyde (r.a.) idi. Hıristiyan güçlerde güçlü bir hareketlilik başlayınca Hz. Ebu Bekir genel komutanı olan Hz. Ebu Ubeyde'ye bir mektup yazdı. Mektupta Hz. Ebu Ubeyde'ye genel komutanlığı Hz. Halid'e terk etmesi emrediliyordu. Halife Hz. Ebu Bekir'in mektubu şöyleydi:
Halife'nin Ebu Ubeyde'ye azil mektubu:
'Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla. Bundan sonra ben Rum beldelerine -Şam'agenel komutanlığa Halid'i tayin ettim. O'na karşı gelme. Onu dinle ve ona itaat et. Ben onu sana komutan tayin ettim. Ben, senin ondan daha hayırlı olduğunu biliyorum. Fakat biliyorum ki onun savaş konusundaki tecrübesi senden daha iyidir. Allah sizi ve bizi doğruya yöneltsin.'
Halife Ebu Bekir aynı zamanda Hz. Halid'e de bir mektup gönderip Şam'a geçmesini ve komutayı devralmasını emretti. Hz. Halid (r.a.) yerine komutan tayin edildiği Ebu Ubeyde'ye şu mektubu yazdı:
Yeni komutanın eski komutana mektubu:
"Rahman ve Rahim olan Allah'ın ismiyle. Halid bin Velid'den Ebu Ubeyde'ye. Sana selam olsun. Kendim ve senin için mahşer âleminde esenlik dilerim. Bana Resulullah'ın halifesinin (Hz. Ebu Bekir'in) mektubu geldi. Halife bana Şam'a geçmemi ve oradaki ordulara komutan olmamı emrediyor.