ROMA - Yaptırımların kaldırılması ardından, beraberinde 6 bakan,
120 kişilik işadamları heyeti ile İtalya ve Fransa’ya çıkarma yapan
İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin Avrupa turnesi bugün sona eriyor.
Hatemi’den sonra Avrupa’ya ilk ayak basan “cumhurbaşkanı” olan
Ruhani, 17 yıl arayla gerçekleşen bu yeni ziyarette iki Avrupa
ülkesiyle dev ekonomik anlaşmalar imzaladı. “Asya pazarı ile köprü
kuran ülke” olma sözü verdi.
Havayollarını sil baştan yenilemek üzere Paris’e “127 Airbus”
sipariş eden ve Aeroports de Paris ile Renault gibi şirketlerle
anlaşan İran Cumhurbaşkanı; seyahatinin iki günlük ilk İtalya
bölümünde “17 milyar Avro”luk alışveriş yaptı.
Demir ve alüminyum üretiminde kullanılan makineler, madencilik,
gemiler, demiryolu, vagon alımının yanı sıra yol, köprü, hastane,
rafinerilerin yenilenmesi gibi çok büyük altyapı hamleleri içeren
anlaşmalarla İtalya’ya açılan Ruhani, Çizme’de muhataplarına
“Asya’ya açılan köprünüz oluruz” mesajı verdi ve kapitülasyon
tonlamasında vaatler sundu:
“Limanlarımız ve demiryollarımız emrinizdedir. Pek çok uluslararası
hedefe yönelen üretiminizde ticari üssünüz oluruz. İran’ı finansa
da açacağız. Buna emin olun. Bu ayrıca bankalarınız ve sigorta
şirketleriniz için de bir fırsat olacak!” dedi...
Bu kertede “açılım”, yokluktan çıkan İran’ın ihtiyaçları ötesinde;
ilerde yeniden yaptırım kıskacına düşmemek için düşünülen bir
“önlem” olarak değerlendiriliyor.
‘Bana dua et!’
Dışişleri, Petrol, Sanayi, Ulaşım, Sağlık ve Tarım bakanları ile
İran Merkez Bankası Başkanı eşliğinde Avrupa turunu sürdüren
Ruhani; Roma ve Paris’te ülkesini sırf 80 milyonluk bir pazar
olarak değil, “Ortadoğu kaosu içinde bir istikrar modeli, IŞİD’le
mücadele ve bölgenin biricik denge unsuru” olarak takdim
ediyor.
Roma’da Başbakan Matteo Renzi ve Cumhurbaşkanı Mattarella’yı gören,
ardından Papa ile de görüşen Ruhani; Papa’ya “Benim için dua et!”
diyerek de seslendi.
Gezinin “ekonomik faslı” denli önemsenen Papa-Ruhani görüşmesi;
İranlı liderin dünya siyasetine büyük girişi olarak yorumlandı.
Bunlar olurken Roma’nın tarihi meydanı Pantheon’da İranlı
muhalifler, İran meydanlarında vinçlerle asılan siyasi mahkûmların
resimleriyle “Ruhani’ye hayır!” sloganıyla gösteri yapıyordu.
İnsan hakları örgütlerine göre Ruhani’nin görevde olduğu son iki
yılda İran’da 2000’i aşkın insan asıldı. Çin’den sonra dünyanın
“idam rekortmeni” olan İran’da; “reformcu Ruhani” döneminde ölüm
cezaları hız keseceğine arttı ve geçen yıl “günde 3”e dek
çıktı.