Madrid - “Türkiye’nin AB’ye girişine geçit
verilmemesi.”
“Suriye ve Irak’ta İslam halifeliğinin yok
edilmesi.”
“Radikal imamların sınır dışı edilmesi.”
“Sınır denetimi.”
İspanya’da son iki yılda kurulan yeni partilerden biri
olan “Vox” (Latince “Ses”) partisinin
programında, “köktenci İslamla mücadele” başlığı altında
yer alan hedefler bunlar.
Ses/Vox’un diğer hedefleri de şöyle: İspanya’nın birlik bütünlüğünü
sağlamak; israfı önlemek, vergileri kısmak, istihdama destek, göç
ve yolsuzlukla mücadele…
TV’de izlediğim kadarıyla “Vox”a oy vermeye niyetli olan
seçmen pek yok...
Niyeti olan da “Oyum Vox’a!” demeye utanıyor. Çünkü
Fransa’da Le Pen’in partisi için olağan
sayılan fikirler, hâlâ Franco diktatörlüğünün anısını taşıyan
İspanya’da ayıp kaçıyor. Bu sebeple, çiçeği burnunda Vox’un seçimde
şansı yok…
Buna mukabil pazar günü seçilecek yeni parlamentoya girecek çok
önemli iki yeni parti var: Bunlardan ilki, Avrupa solunun yeni
fenomeni “Yapabiliriz/Podemos”; diğeri“yeni uygar
sağ” olarak
tanımlayabileceğimiz “Yurttaşlar/Ciudadanos”.
Podemos depremi
2005’te kurulan fakat ancak iki yıl önce İspanya’nın
Gezicileri “Podemos”un solda uç vermesiyle birlikte ilgi odağı
haline gelen “Yurttaşlar/Ciudadanos” hareketi, eşcinsel
evlilikler ve kürtaj gibi konularda muhafazakâr değil.
Ama ekonomide sağ liberal fikirlerden yana.
“Biz Muktediriz/Yapabiliriz” anlamına
gelen “Podemos” beri yandan, kurulduğu 2013’teki
popülist “Chavezci çizgisinden” sosyal demokrasiye
yönelmiş durumda.
Başlattığı şok dalgalarıyla iki yıl içinde sağda alternatif
arayanları “Ciudadanos”a doğru yönelten ve “merkez
sağdaki” yeni rakibini de kendisi gibi
böylece “başrol”yapan Podemos, İspanya’da her halükârda deprem
yarattı.
2011 genel seçiminde İspanya politikasına hâkim partilerden
iktidardaki muhafazakâr Halk Partisi-PP ile anamuhalefetteki
sosyalistler (PSOE), seçmenlerin 4 yıl önce toplam olarak dörtte
üçünün (yüzde 75) oyuna sahip çıkarken bu seçim için yapılan son
kamuoyu yoklamalarında bu toplam oran yüzde 45’e düştü.
Merkezin iki güçlü partisinden kaçan oylar; son anketlerde, solda
Podemos (yüzde 19,6) ve merkez sağda Ciudadanos (yüzde 16,3)
arasında dağılıyor.
3. - 4. parti görünen Podemos ve Ciudadanos sıralaması, anket
şirketlerine göre değişiyor; ama iki partinin birlikte aldıkları
yüksek oy oranları değişmiyor.
İspanyol politikasının iki geleneksel partisi PP ve PSOE’nin, bu
iki yeni parti Podemos ve Ciudadanos’la sandıkta başa baş sonuç
elde edebileceğini savlayanlar dahi çıkıyor.
Bu yüzden sonuçlar sürprize açık ve belirsiz. Kararsız oranı yüzde
40. Kesin tek şey, yükselen yeni partilerin İspanya siyasetini
şartlayan yeni konumu.
Süper ‘medyatik guru’