Nisan ayında referanduma sunulacak olan anayasa değişiklik
teklifinin en önemli maddeleri şüphesiz Cumhurbaşkanı’nın yetkileri
ile ilgili. Yapılan en önemli değişiklik ise Cumhurbaşkanı’nın
partisi ile ilişiğini kesmek zorunda kalmaması. Kanaatimce, bu
değişiklikle birlikte siyaset daha samimi ve reel bir zemine
kavuşacak. Aslında siyasete ve partilere olumsuz bakış, vesayetçi
dönemden kalma kötü bir ön yargı. Partilere olumsuz bakmamak lazım.
Parti kurulları ve kanalları Cumhurbaşkanlığı makamının halkla
iletişimini ve ortak akıl ile politika oluşturulmasını
kolaylaştıracak. Ayrıca partili olması, Cumhurbaşkanı’nın siyaset
üstü konularda diğer partilerle çalışmasına da engel değil. Partili
Cumhurbaşkanlığı sisteminin Yürütme ve Yasama arasındaki politika
uyumuna da katkısı olacaktır. Ayrıca Cumhurbaşkanı’nın partili
olması zorunlu değildir, ihtiyari bir durumdur.
Muhalefetin eleştirilerinden biri Cumhurbaşkanı’na kararname
düzenleme yetkisi verilmesi. Oysa kararname ile kanun çeliştiğinde
esas olan kanun. Ayrıca Cumhurbaşkanının kararname yetkisi kanun
ile düzenlenmeyen alanları kapsıyor, temel haklar ve siyasi haklar
gibi konularda kararname düzenleyemeyecek. Kararnameler ağırlıklı
olarak idarenin düzenlenmesi ve işleyişine ilişkin olacak. Ayrıca
Meclis’in ve Anayasa Mahkemesi’nin denetimine tabi olacak.
Kararnameler bugünkü sistemde var olan Bakanlar Kurulu kararları
gibi olacak.
Yeni sistemde kurumlar ile ilgili düzenlemeler de kararname ile
yapılacak. Bu şekilde kurumsal dinamizm artacak. Gereksiz hâle
gelen kurumlar kapatılacak, benzer iş yapan birim veya kurumlar da
birleştirilecek. Kurumsal düzenlemelerle uğraşmayan Meclis, esas
işi olan kanunlara daha fazla zaman ayırabilecek.
Yine en çok konuşulan düzenlemelerden biri Cumhurbaşkanın fesih
yetkisi. Bir defa şunu belirtelim; tek taraflı bir fesih söz konusu
değil. Cumhurbaşkanı veya Meclis, seçimi yenilemeye kararı verirse,
iki seçim de yenilenecek. Bu şekilde karşılıklı denge ve denetim
getirilmiş olacak. Ayrıca uzlaşmaya zorladığı için sistem de
tıkanmayacak. Nihai hakemliği yine millet yapacak.