Son günlerde gündemden düşmeyen Türkiye İş Bankası’nı ve CHP’nin
tasarrufunda olduğu söylenerek “iç edilmeye” çalışılan Atatürk’ün
hisseleri konusunu açıklığa kavuşturalım. Hem önemli bir
bürokrattan aldığımız bilgilerle hem de herkesin bildiği açık
kaynak bilgilerle, çünkü mesele çarpıtılıyor.
İŞ BANKASI NEDEN KURULDU
Kurtuluş Savaşı sona ermiş, Cumhuriyet ilan edilmişti. Şimdi, yeni
Türkiye devletini, aşılması gereken ekonomik ve sosyal sorunlar
bekliyordu. Bu dönemde tasarrufu teşvik ederek toplanacak fonlarla
bütün ekonomik faaliyet kollarını finanse edebilecek, gerektiğinde
çeşitli alanlarda sanayileşme hareketinin başlatılmasına kendi
kaynaklarıyla katılabilecek milli bir kuruluşun doğması ve milli
bankacılık sisteminin oluşturulması ihtiyacı derin bir şekilde
hissediliyordu.
Aslında bu milli banka kurmak için ilk girişim değildi,
ittihatçılar da batının bütün tepkilerine karşın İtibar-ı Milli
Bankası’nı kurarak sermayeyi millileştirmeye çalışmışlardı.
Atatürk, Türk devrimiyle başlayan millileşme hareketini
sürdürüyordu sadece.
Cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası olan İş Bankası, Atatürk’ün
direktifleriyle İzmir 1. İktisat Kongresi’nde alınan kararlar
doğrultusunda, Büyük Taarruz’un başladığı ay ve günde, 26 Ağustos
1924 tarihinde sermayesinin büyük kısmı Atatürk tarafından
konularak kurulmuştur.
HİSSELER KİME ÖDENİYOR?
İş Bankası ilk Genel Müdürü Celâl Bayar’ın liderliğinde iki şube ve
37 personel ile hizmete başladı. Nominal sermayesi 1 milyon TL’ydi.
Bu sermayenin fiilen ödenen 250 bin TL’lik bölümü ise bizzat
Atatürk t...