Bu hafta yönetim dersleri Yusuf Has Hacib’den. Yusuf Has Hacib, devlet yönetiminin temelini adalet, doğruluk ve iyilik (faydalı olmak) olarak tanımlar. İyi bir yönetici ise erdemli (akıllı ve bilgili), cesur ve hayâ (utanma duygusu) sahibi olmalıdır.
Kutadgu Bilig adlı meşhur eserinden seçmeleri, Reşit Rahmeti Arat’ın tercümesiyle (Kabalcı Yayınevi) aktarıyorum.
ADALET VE ONUN TEMELİ OLAN HUKUK HALKIN HAKKIDIR
- Beylik iyi bir şeydir, fakat daha iyi olan töredir; ve onu doğru uygulamak gerekir.
- Halkın içinde yükselip ikbale eren insan, halka hep iyi kanunlar koymalıdır.
- Hangi bey memlekette doğru kanun (töre) koyduysa, o memleketini düzenlemiş ve gününü aydınlatmıştır.
- Bey memleketi ve kanunu siyaset ile düzeltir; halk da hareketini onun siyasetine bakarak düzenler.
- Memleketin direği, temeli, sağlamlığı, esası ve kökü iki şeye bağlıdır.
- Bunlardan biri halkın hakkı olan hukuk, diğeri de hizmette bulunanlara dağıtılan gümüştür.
- Halk kanun himayesinde sevinç içinde yaşamalı, parayı görerek hizmet edenlerin de yüzleri gülmeli.
- Herhangi bir bey halkına hukuk uygulamaz, halkı korumaz ve halkın serveti kapanın elinde kalırsa; o halkın içinde ateş atmış olur; memleketi bozulur ve hiç şüphesiz beyliğin temeli yıkılır.
DOĞRULUK
- Hükümdar dedi ki: Bak, kimin düşündüğü ve söylediği bir olursa, işte doğru insan odur.