Merhum Akif Emre, şimdi Çizgisiz Defter adlı kitabında (Büyüyenay Yayınları, İstanbul 2016) yer alan şu satırları bu sayfada yazmıştı:
“Endülüs medeniyeti üzerinde yazılıp çizlenler genelde medeniyet bilincinden yoksun geçmiş özleminden ibaret kalır. Bir medeniyete dökülen bunca ağıta rağmen ‘medeniyet idarakinden yoksun olmak Müslümanlar için ironik bir durumdur.
Endülüs yeterince kavranamadığı içindir ki, onun düşüşten sonraki serencamı da bilinmez. 1492 bir düşüşün miladı olmaktan öte bir unutuşun tarihidir aynı zamanda. 1492 yılını hatırlamamız biraz da buradan sürülen Yahudiler sayesindedir. Yahudilerin Osmanlı topraklarına gelişlerinin 500. yılı nedeniyle Endülüs hatırlanır gibi olsa da bir medeniyeti omuzlayan Müslümanların akıbetine dair hiçbir soru işareti yoktur kafamızda.”
Akif Emre, mezkur ironiyi kırmak ve Endülüs’ü şerefiyle ve utancıyla birlikte hatırlatmak için kendisine düşeni yaptı; yazmakla yetinmedi, Endülüs’te şehir, kasaba, köy demeden günlerce dolaşarak “Elveda Endülüs Moriskolar Belgeseli”ni yaptı.
Bu belgeseli kaç kişi izledi ve ondan Akif Emre’nin kaygısını çektiği “medeniyet idraki” için gereğince yararlandı bunu bilemeyiz.
Ancak, Yeni Zelanda’nın Christchurch kentindeki Nur ve Linwood camilerine 15 Mart Cuma günü yapılan terör saldırısında 50 ve geçtiğimiz Pazar günü, Sri Lanka’daki kimi kiliselerle, otellere yapılan terör saldırısında 321 masum insanın hayatını yitiridiği malumdur.