Bir bilim dergisinde rastladım. 1927’de düşünce özgürlüğü
üzerine ABD’de tartışma var. Bazı düşünceler zararlı ve yanlış
görülüyor, ayrıca gerçekleri çarpıtmak amacıyla pek çok düşünce
ortalıkta cirit atıyor... Milletvekilleri, hukukçular, medya
tartışıyor.
Louis Brandeis, ABD Yüksek Mahkeme üyesi ise gerçeklerin er geç
ortaya çıkacağını belirterek, bugüne kadar adeta bir ilke olarak
kabul edilen şu sözü söylüyor:
“Çözüm, insanları zorla susturmak yerine, daha çok konuşmalarına
izin vermekte yatıyor.”
ABD’de bu ilke geçerli... Ama Avrupa farklı; hakaret, nefret suçu
işleyen vb. konularında “düşünce özgürlüğü”nün sınırları
(başkalarının hakları) çiziliyor ve ceza maddeleri devreye
giriyor.
“ABD liberalizmi” ile “Avrupa liberalizmi” farklı.
Avrupa devrimlerden, büyük savaşlardan geçerek kültürünü süzmüş ve
oturtmuş. Bazen mesela Ermeni soykırımı olmadı demek yasaktır gibi,
ucube noktalara uçsalar da ve tarihsel tartışmalara siyasi
hükümlerle müdahale etseler bile...
‘Güneş balçıkla sıvanmaz’, tamam da...
Mesela bazı iktidar ucubelerinin Atatürk’ü aşağılamak için,
gerçeklerle ilgisiz sözlerine ne diyeceğiz, “fikir özgürlüğü” mü?
“Bırakalım, gerçekler eninde sonunda ortaya çıkacaktır” mı
diyeceğiz? Peki, ya “çıkmazsa” veya çıktığında ise çok geç
kalındıysa ve bu yüzden “atı alan Üsküdar’ı geçtiyse”?
Yukarıda sözünü ettiğim yazıda, günümüz gerçeğinin çok
farklılaştığı belirtilerek şöyle deniyor:
“Brandeis’in düşünce özgürlüğünün gücünü savunduğu görüş günümüzde
çağ dışı kaldı. En doğru bilgilerin halk arasında en çok yaygınlık
kazanan bilgiler olmadığı, tam tersine, ana akım medyanın bir yığın
uyduruk görüş ve öykülere yer verdiği görüldü... düşünceler
pazarında... iyi görüşlerin öne çıkmaları da söz konusu
olamaz.”
Yaşadığımız zamanları anlatıyor. Toplum yalanlarla gerçekler
arasında bir salıncakta.
‘Siyasi adalet’ devrede
Türkiye’de bir düşünceyi dile getirmek bile suç sayılıyor, bu iki
kıtanın gerçeklerinden o kadar uzağız ki! Sıfır delil ile insanlar
içeri tıkılıyor, siyasi karar ve talimatlarla muhaliflerin defteri
dürülüyor.