Atatürk, iki bakan arasında, milletvekili
maaşlarının nasıl saptanması gerektiği konusunda konuşmaya kulak
misafiri olur ve söze karışır: “Ne kadar saptarsınızbilemem
ama milletvekili maaşı öğretmen maaşından yüksek
olmasın” der.
Bir haftadır Proje Okulu rezaletini yazıyoruz. Aşağıda devam
edeceğiz şüphesiz ama araya çok önemli bir iki notu sıkıştıralım.
Yukarıdaki anektodu Bozkurt
Güvençaktardı!
Geçen cumartesi günü Bahçeşehir
Üniversitesi’nde İki Bilge konferansımız
vardı.Bozkurt
Güvenç ve Doğan Kuban, Cami-
Kışla- Okul üzerine görüşlerini açıkladılar ve tartıştılar.
Cami ve Kışla konusuna sonra gireceğim. Konu okul olduğu için bu
konuda söyledikleri önemli.
Kadın öğretmenler en büyük devrim
Kuban’dan: “İmzasını atmak okuma yazma anlamına
gelen bir ülkeydik. Cumhuriyetin başında okuma yazma
bilenler yüzde 10’du ve nüfusun yüzde 90’ı köylerde
yaşıyordu. Cumhuriyet’in ilk dönemindeki eğitim çabası
sürekliydi ve olağanüstü iradenin kanıtıydı. O çaba,
bugünkü Türkiye’nin temelini oluşturur. Öğretimin
örgütlenmesi, Tanzimat’tan beri yüzlerce yıllık cehalete
karşı açılmış bir savaştı.”
Kuban çok önemli bir konuya genç kadın öğretmenlerin Türkiye’yi
Ortadoğu’dan ayrıştırdığını söyledi: “Anadolu’da ilkokul
ve ortaokulda gencecik kadın öğretmenler vardı.
Görevlerini büyük bir özveri ve bilinçle yaparlardı. Okul
Cumhuriyetin ilk damgasıydı. Bugün o fedakâr öğretimin
yetiştirdiği gençler ve onların konuştuğu ve yazdığı dil
sayesinde, İslam dünyasının başında bir yerimiz var. O
öğretmenler Türkiye’deki ve İslamdaki
kadın kavramını yıkan
devrimin öncüleridir..”
“Necati Bey, Hasan Âli Yücel gibi
gerçek aydınların elinde Maarif (ulusal
eğitim)bir kazan gibi
kaynadı. Türkiye’yi yaratan ve
büyüten o kaynayan kazandır.”
Kadının yurttaş olması
Bozkurt Güvenç, Atatürk’ün eğitim reformu için çağırdığı ünlü
eğitim bilimci JohnDewey’in
önerisini anımsattı: “Her işyerinde bir okul, her okulda
da bir işyeri açın!”
Ama Türkiye’de ikisi de eksikti! Bu öneri daha sonra bize özgü Köy
Enstitüleri fikrini doğurdu. İş ve okul orada
birleşmişti.