Herkese Bilim Teknoloji haftalık dergisinde (HBT), Nobel Ödüllü
bilim insanımız Sancar’ın bir söyleşide dile getirdiği “Ben orta
zekâlıyım” sözü tartışmaya açıldı. Söylediğine göre IQ’sü orta
kararmış. “Zekâ”nın ne olduğu ve nasıl tanımlanması gerektiği
konusunda bir fikir ileri sürmedi ve bu testlere de fazla
inanmadığını belirtti.
Ama Nobel alarak büyük bir başarıya da imza attı. Buradan bir sonuç
çıkarmak gerekir.. HBT de “zekâ her kapıyı açan bir anahtar mı”
başlığıyla yayımlandı bu hafta. İzleyin dergiyi.
Demek yüksek IQ’lü olmak gerekmiyor Nobel almak için.
Bu aslında herkes için rahatlatıcı bir sonuç. IQ’süne bakıp da “ben
yüksek değerde ve önemde işler beceremem” diye düşünecek tek bir
Allah’ın kulu olmamalı!
Zekâ konusunda ortak görüş
“Zekâ”nın genellikle üzerinde durulan bileşenlerine bakıyorum. Çok
şey var. Genel zekâ testleri gerçekte ne ölçer bilemem, ama genel
olarak ortalamaları ortaya çıkartıyor gibi. Ama bu testlerden orta
düzeyde geçer not alanların başka alanlarda süper işler
gerçekleştirdikleri, testlerden yüksek zekâlı çıkanların ise pek
çok konuda çuvalladıkları da kesindir.
Yüksek IQ’lü insanların yaşam mücadelelerinde ve hayatta kalma
becerilerinde iyi oldukları kabul görür. HBT’deki yazıda IQ’deki
farklılıkların kaynakları üzerinde duruluyor. (Dergiyi izliyor
musunuz? Geleceği orada kuruyoruz, izleyin!)
Bilim adamlarının ortak görüşü: “Zekânın özünü akıllılık,
alışılmışın dışındaki sorunları çözmede beceriklilik oluşturur...
Zekâ, bir şeylerin temelinde yatan yeni bir düzeni ortaya çıkartan
bir kestirimde bulunmaktır.”
Evet, alışılmışın dışında, konulara sıra dışı yaklaşmak ve sonuç
üretmek. Bu şüphesiz hipotez kurmayı, öngörüde bulunması ve bunu
test etmeyi de içerir. Zekâ katsayısının orta olduğunu söyleyen
Sancar’ın başarı anahtarı nedir?
Sabır, yoğunlaşma, özveri, inat, özgüven
Bir beceriklilik var, Sancar’ın zekâsının yoğunlaştığı
araştırmaları izlediğinizde bunu görüyorsunuz. Hipotez kuruyor.
Üzerinde çalıştığı ve farklı gibi görünen şeyler arasında
bağlantılar kurup, bütünleşik yaklaşımlar- sonuçlar keşfediyor,
üretiyor. 10-15 yıl bir mesele üzerinde çalışan bilim insanlarını
görüp bunun böyle çözülemeyeceğini ve yeni bir yöntem gerektiği
sonucunu çıkartıp, üstelik bu yöntemi de keşfediyor.
“Aziz Sancar ve Nobel’in Öyküsü” kitabımda bütün bunların ipuçları
var. (*)
Yenilikler üretiyor Aziz.
Ama IQ katsayısı, Sancar’ın beyin / kişilik bileşenlerinin
bütünleşik çıktısını vermiyor.