Tarımda reform gerektiği konusundaki yazım üzerine, meyve ve tohum üreticisi bir dostum aradı. “Sana tarımda yapılması gerekenler konusunda,bir not göndereceğim. Sebzede neler yapıldığını bilirsek tarımın diğer alanlarında yapılacak olanları daha kolay anlayabiliriz”dedi,
"Neden sebze?" diye sorduğumda, ”Sebzede yeni teknolojiler uygulamaya başlayarak üretim miktarlarında artış sağladık. 85 milyon insanı doyuruyoruz. Bir miktar da ihracat yapıyonuz. Sereda dönüm başına 25-30 ton domates, 15 ton biber, 30 ton hıyar, 15 ton patlıcan üretilebiliyor. Teknoloji girdiği için böyle oldu”dedi.
“Peki domates niye o kadar pahalıydı?”sorumu, “Tuta diye bir zararlı var. Son yıllarda azalmıştı. Bu yıl kış sıcak geçince çok üredi. Çiftçi hazırlıklı değildi. Çiftcinin domates üretimi çok zarar gördü. Ama bu arızi bir durum. 15 gün sonra fiyatlar hızla düşer”yanıtını verdi. Arkasından, “Bir de üreticiden tüketiciye çok sayıda aracı var. Bu fiyat açısıdan ürettiği üründe üreticiyi memnun etmezken, tüketim alanındaki fiyat açısında da tüketiciyi memnun etmiyor. Üreticinin elinden ucuz çıkan ürün, tüketiciye 4-5 kat pahalıya satılıyor. Kamyonla yapılan taşıma da fiyatlara olumsuz yansıyor. Raylı sistemde taşıma artırılmalı” değerlendirilmesini yaptı.
Diger tarımsal alanlara teknoloji girmesi gerektiğini belirtirken, “Bizim çocukluğumuzda 21 milyon ton buğday üretilirdi. Aradan geçen 30-40 yılda buğday üretimi yine 20 milyon tonlarda. Bunu sadece ekim alanlarının azalmasıyla izah edemeyiz. Aynı dönemde sebze üretiminde modern teknolojinin girmesiyle üretimde 5 kat artış oldu”diye açıkladı.
Meyvede durumu sorduğumda, “Meyvede de bazı iyileştirmeler var ama genelde teknoloji ve pazara uygun üretimde sorunlar sürüyor.Teknoloji girmesi şart. Zeytin ağaçlarında ağeç başına üretim bizde 12.5 kilogram, İspanya’da 88 kilogram. Oysa bu alanda tetnoloji transferi yapmak çok kolay. Dünyada özellikle bizim pazarımız AB’de meyvede modern çeşitler aranıyor, modaya göre türler pazarda alıcı buluyor. Pazardaki meyve türlerine uygun üretim yapmalıyız. Sebzede, meyvede modern üretim teknolojileri izlenerek ona göre üretim yapılmalı. Bakliyatta da yeni tohumlarla üretim teknolojileri gelişti. Bizim de bunlara ayak uydurmamız gerekli. Modern üretim teknolojilerini uygulamayan çitçiler, yeterli verim alamayıp, yeterli kazanç sağlayamıyor. Ekimden vazgeçip sistem dışına çıkıyor. Oysa modern teknoloji ile üretim yapanların hem üretimleri hem kazançlaı artıyor. Çocukları da tarımı terketmeyip üretime devam ediyor. Tarımımızı tahılıyla, sebzesiyle, meyvesiyle yeniden yapılandırmalıyız. Ülkemiz insanının birikimi buna müsaittir”diyerek iyimser bir söylemle sözlerini sonlandırdı.
Görüldüğü gibi tarımda görev yapanlarla konuşunca, hem sorunları sıralıyorlar, hem de ne yapılması gerektiğini önerileriyle ortaya koyuyorlar. Tabii öneriler gördüğünüz gibi çok yönlü bir tarımsal reformun gerekliliğine gelip dayanıyor.