İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu,”Türkiye’nin dış ticareti ve doğrudan yabancı sermaye açısından AB’nin yerini alabilecek başka aktör mevcut değil” dedi. AB müzakere sürecinin durma noktasında Gümrük Birliği’nin güncellenmesinin büyük önem taşıdığını söyledi. Ayhan Zeytinoğlu’nun AB iliştileri konusunda değerlemeleri şöyle:
Gümrük Birliği yürürlüğe gireli 21 yıl oldu. GB Türk sanayiinin AB norm ve standarklarında üretim yapmasına, Avrupa tedarik zincirine entegre olurken, kazanımlarıyla diğer pazarlara açılmasına önemli katkıda bulundu. Ancak, bugüne kadar güncelenmeyişi sebebiyle artık ihtiyaçları gideremez hale geldi. Kapsamının genişletilmesi, karar alma ve uyuşmazlıkların çözümü gibi mekanizmaların düzenlenmesi gerekiyor. Elbette Türkiye’nin ana hedefi tam üyeliktir, ancak bugünkü şartlarda üyeliğin uzak olduğunu dikkate alırsak, GB güncellenmesi daha da önem kazarıyor. Yapılan etki analizleri GB’nin güncellenmesi tarım, hizmetler ve kamu alımları alanları kapsayacak şekilde genişletilmesi durumunda, GSMH’da yüzde 1.5-1.9 oranında etki yapacağını, AB’ye ihracatın yüzde 25 oranında artacağını gösteriyor. Aynı durum AB için de geçerli. GB’nin güncellenmesi tüm sektörlerde reform geçirerek AB standartlarına uyum açısından kaldıraç olabilecektir. Toplumca şikayet ettiğimiz Orta Gelir Tuzağından kurtulmamızın aracı olabilir. Ancak, süreci başlatmak için başta Almanya olmak üzere AB ile siyasi ilişkileri de düzeltmek, siyasi ve ekonomik alanda reformları hızlandırmak ve istikrarlı sürdürülebilir ilişkiyi kurmak gerektiriyor.
Dış ticaretimiz ve doğrudan yabancı sermaye girişinde AB’ye alternatif kaynak var mı?
Türkiye’nin dış ticareti ve doğrudan yabancı yatırımları açısından AB’nin yerini albilecek bir başka aktör mevcut değil. AB bugün birinci ticaret ortağımız, biz AB’nin ticaretinde ihracatta 4., ithalatta 5. ortağı durumundayız. 2016 rakamlarına göre doğrudan yabancı yatırımların yüzde 64’ü AB’den geldi. Özellikle kısa vadede kişi başına 35 bin dolarlık 28 ülkelik entegre bir pazar olan AB ülkelerinin yerini Avrasya Ekonomik Birliği, Ortadoğu ve Rusya pazarlarının alması mümkün değil. Hem dış ticaret hacmi çeşitliliği, hem de bir üretim üssü olarak Türkiye’nin entegrasyon açısından, AB pazarının sofistifikasyonu ve kapasitesini bir başka pazarla karşılaştırmak mümkün değel. Ancak, bu çift taraflı bir bağımlılık. AB için de Türkiye’nin yerini doldurmak mümkün görülmüyor. Sadece ticaret ve ekonomik ilişkilerde değil, göç sorunları, terörle mücadele yada dış politika ve güvenlikte de Türkiye ile AB ilişkileri son derece önemli. Rasyonel olarak bakarsak AB ve Türkiye arasındaki ilişki ekonomik, siyasi ve stratejik açıdan iki taraf için de vazgeçilmez konumunu sürdürüyor.
Bugün Almanya’da 3.5 milyon, Batı Avrupa’da 6 milyon kadar Türkiye kökenli nüfus yaşıyor. Bu AB ve Avrupa devletleriyle ilişkilmiz açısından son derece önemli ve değerli. Bu kişiler Türkiye’nin bir nevi elçisi ve sözcüsü konumunda. Bulundukları ülkelerde kimlimlerini yetirmeden, topluma entegre olmaları ve önemli konuma gelmeleri Türkiye ve bu ülkeler arasında ilişkilere katkıda bulunacaktır. Türklerin Alman ekonomisine katkıları yadsınamaz. Almanya’da 75 bin Türk kökenli işletmede 400 bine yakın istihdam söz konusu. AB ülkelerindeki girişimcilerin yıllık cirosu 60 milyar euronun üzerinde. İdedlojik ayrım ve kutuplaşmaların ötesine geçerek Türkiye’nin yararına duyarlık göstermeleri faydalı olur. Bunun için TOBB’un liderliğinde diyaspora ile bürekli bağ kurmaya yönelik faaliyet ve örgütlenmelerin artırılması gerekir.
Kocaeli Sanayi Odası ve İKV Başmanı Ayhan Zeytinoğlu’nun AB ilişkileri konusundaki değerlendirmeleri ve önerileri böyle.