Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kırım, Yemen, Macaristan üçgeninde ecdadın vakıf eserlerini imar veya yeniden inşa faaliyeti içinde bulunuyor. Tam hedefse bütün Osmanlı mülküdür. Halen gönül coğrafyamızda 50 vakıf eser üzerinde çalışmalar devam ediyor.
Bu çalışma merkezlerinden biri de Bosna Hersek Cumhuriyetidir. Burada da Bosna kısmı ve bilhassa Bursa, Safranbolu ve İstanbul Fatih’in kardeşi Saraybosna’dır.
Saraybosna’da birçok Osmanlı mirası eser, hünerli ve titiz eller tarafından imar edilerek yeniden hizmete açılmıştır. Bunları meşhur Başçarşı takip edecek.
Bizim ziyaretimiz, Foça Alaca Camii’nin açılışına iştirak içindi. Balkanlarda, bu ismi taşıyan 3 cami bulunmaktadır. Makedonya’nın Kalkandelen şehrindeki Kalkandelen Alaca Camii, Bosna Hersek’teki Travnik Alaca Camii ve Bosna Hersek’in Sırp bölgesindeki Foça Alaca Camii. Travnik’in lakabı “Vezirler Şehri”. Vezirlerin burada ikamet etmelerinden dolayı bu isim verilmiş. Yeşillikler, akarsular arasında müze şehirlerimizden biridir.
Foça’daki Alaca Camii’nin ilk banisi 16. Asırda Gazi Ağa’dır. Cami zamanla harap olunca 1757’de Bosna Valimiz Kamil Ahmed Paşa tarafından büyütülüp şadırvan ilave edilmek suretiyle yeniden inşa edilmiştir. Artık altında irad getiren dükkânları da olan Alaca Camii, 19. Asır başlarında yanıp yıkılınca bu defa da Bosna Valimiz Süleyman Paşa tarafından yeniden inşa edilerek ibadete açılmıştır. Bundan dolayı mabedin diğer adı “Süleyman Paşa Camii”dir. 1945’te II. Dünya Harbi’nin tahribatına maruz kaldığından bir de bu yıl elden geçirilmiştir.