İstanbul’un fethi kutlaması, ilk defa 1914’te Büyük Harb devam ederken yapılmış ve sonra arada kesintiler olsa da devam etmişti. İlk ihtifalden son kutlamaya aradan 108 yıl geçmiş bulunuyor. Büyük kalabalıklarla yapılan anma şenliğine "ihtifal" denirdi…
Arkada kalmış bu bir asrın galiba kitabı da filmi de yapılmadı. Kitap, yazı, belge, film yoksa canlı şahitlerden sonra kayıt, silinip gider.
Biz, İstanbul’un Sultan Mehmed tarafından fethedilişinin anma törenlerini 1970’ten beri hatırlıyoruz. Yurt dışında olmadıysak veya çok ciddî bir mazeretimiz yoksa hemen hepsine de iştirak ettik. Kutlamaların, ihtifalin 1970 öncesini bilmiyoruz. Okuduklarımızdan öğrendiğimiz o ki Fethin 500. Yılı büyük ses getirecek şekilde yaşanmış. Bunu devrin edebiyatçıları, yazarları anlatırlar. Takvimler 1953’i gösterir.
1970’ten sonraki fetih merasimlerini ise çok canlı şekilde bilmekte ve hatırlamaktayız. Bu sebeple 1970-2000 aralığındaki fetih şölenleriyle 2022 Muhteşem Fetih İhtifalini çok rahat şekilde mukayese edebiliriz: