"Bir millet, iki devlet" veya sonraki yaygınlaşmış şekliyle "tek millet iki devlet" deyimine yazılı kaynak olarak ilk defa Azerbaycanlı şâir ve siyaset adamı Bahtiyar Vahapzâde’nin 1991’de kaleme aldığı "Azerbaycan-Türkiye" adlı, 4 kıt’adan mürekkep 20 mısralık şiirinde rastlanmaktadır.
Şiirden iki dörtlük şöyledir:
Dinimiz bir, dilimiz bir/Ayımız bir, yılımız bir,
Aşkımız bir, yolumuz bir/Azerbaycan Türkiye.
Bir milletiz, iki devlet/Aynı arzu, aynı niyet,
Her ikisi cumhuriyet, Azerbaycan-Türkiye.
…
"Bir millet, iki devlet" sözünü daha sonra Azerbaycan’ın ilk cumhurbaşkanı Ebülfez Elçibey’in ardından da cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in telaffuz ettiği bilinmektedir. Merhum cumhurbaşkanlarının merhum şairden ilhamla mı böyle dedikleri veya kendiliklerinden yahut birbirlerinin tesirinde kalarak mı böyle konuştukları bilinmemekte. Kanaatimizce adını zikrettiğimiz şairden hareketle bu söz, deyim hâline geldi....