Cumhurbaşkanlığı sistemi ile ilgili itirazlar genelde entelektüel bir zeminde değil fanatizm zemininde yapılıyor. Bu meseleye dair nitelikli ve kaliteli bir akademik tartışma ortamı yok maalesef ülkemizde...
***
Nisan 2017'de oylayacağımız Cumhurbaşkanlığı sistemine dair
okuduğum en sağlam yaklaşımlardan biri anayasa hukukçusu Yavuz
Atar'a ait. Atar geçeceğimiz yeni sisteme rasyonelleştirilmiş
başkanlık sistemi derken çok haklıdır...
***
Profesör Atar bu konudaki çağdaş akademik literatürü başarıyla
temellük etmiş ve Amerikan hukuk çevrelerindeki ABD başkanlık
sistemine dair eleştirileri çok iyi özetlemiş. Bizim yeni
sistemimizdeki bazı unsurların bu eleştirilerden hareketle daha iyi
yazıldığını ortaya koymuş...
***
Mevcut ABD başkanlık sisteminde yetkilerin federal paylaşımının
giderek merkezi yönetim lehine değişmesi, Kongre'nin çalışmasıyla
ilgili bazı güçlüklerin bulunması, başkanlığın kurumsal olarak
giderek tecrit edilmesi, Başkan ve Kongre arasındaki ilişkilerin
kurumsal olarak bazı tıkanmalara yol açması, mahkemeler ve
bürokrasinin artan siyasal üstünlüğü, siyasal partilerin sürekli
olarak zayıflaması, menfaat gruplarının politika ve faaliyetlerinin
aşırı bir ölçüde yükselmiş olması gibi durumlar ciddi eleştiri
konusudur Amerikan akademik camiasında...
***
ABD'de bazı dönemlerde, özellikle nüfuzlu başkanlar, egemenliğin
federalizme göre paylaşılması, merkezi iktidar üzerindeki
sınırlamalar ve yasama organına, yürütme organı karşısında öncelik
tanınmasından yakınmıştır...
***