Okurumuz B.S. “Hocam 1997’de otobüs firmasında 2,5 ay çalışmıştım. Üniversite öncesi olduğu için o dönemi çok önemsememiştim. SSK yapılıp yapılmadığını kontrol dahi etmedim ve bu zamanda önem arz etmesi nedeniyle bir araştırım istedim. Beni 2,5 y sigortasız çalıştıran firma iflas etmiş ve kapatmış. Sonraki işe girişim 2000 sonrası olduğundan dolayı daha geç emekli olabileceğim. Şimdi, 1997’deki çalışmamla ilgili bir hak talebinde bulunabilir miyim?” diye soruyor.
Sosyal Güvenlik Mevzuatı’mıza göre çalışanlar işe alınmalarıyla kendiliğinden sigortalı olurlar. Türkiye'de işverenlerin bir kısmı, gerek sosyal güvenlik bilincinin yerleşmemiş olması ve gerekse de mali zorluklar nedeniyle çalıştırdığı işçilerini Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirmemekte ve bu da çalışanların ileriki zamanlarda mağduriyetine sebep olmaktadır.
SGK açısından bu tür durumlarda üç türlü kayıp ve kaçak bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, sigortalıların SGK’ya hiç bildirilmemesi, ikincisi çalışma gün sayılarının eksik bildirilmesi ve üçüncüsü de ücretinin/sigorta primine esas kazanç tutarlarının eksik bildirilmesidir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'nın prim belgelerini düzenleyen 86'ncı maddesinde “Aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır” denilmek suretiyle kuruma bildirilmeyen sigortalıların bildirilmeyen hizmetlerini ne şekilde kazanacakları açıklığa kavuşturulmuştur.