Geçtiğimiz yazımızda, kamu çalışanı olan memurların yıllık izin esaslarından bahsetmiştik. Özellikle yaz aylarının yaklaşmasıyla SSK’ lı olarak çalışanlardan da çok fazla soru aldık. Bu yazımızda da genel olarak yıllık izin ve uygulamasına ilişkin bilgilendirmede bulunmak istiyoruz.
Geçen yazımızda da bahsettiğimiz üzere, memurların yıllık izninde 2 yıl içinde kullanılmayan izinler yandığı gibi, emekli olan veya işten ayrılan memura kullanılmayan izinlerin parası da ödenmemektedir. Ayrıca memurlar yıllık izin kullanırken hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatiller de izinden düşülür. Oysa işçiler açısından kullanılmayan izinlerin yanması söz konusu olmadığı gibi yıllık izinde hafta tatili ve ulusal bayram ile genel tatiller izinden düşülmez. Ayrıca iş sözleşmesi sona eren işçiye kullanmadığı izinlerin ücreti de ödenir.
Anayasamıza göre dinlenmek her çalışanın hakkı olup yıllık ücretli izin haklarını kullanmaları gereklidir. Yıllık izinde dinlenerek çalışanların bedensel ve ruhsal sağlıklarını korumaları zaruri hayati öneme sahiptir. Aynı zamanda çalışma isteğinin pekiştirilmesi, motivasyonlarını ve iş verimliliğini artırmaları mümkündür. Yani, yıllık izin kullanmayıp, izin ücreti almak gibi bir uygulama yasal olarak doğru değildir.
Yıllık izin süreleri, dinlenme hakkı olsa da dinlenme süresi her çalışan için aynı değildir. Kendilerine özel kanunları olmaları nedeniyle yıllık izin süreleri ve hak kazanma koşulları işçiler ve gazeteciler için farklıdır. Yıllık izne hak kazanmak için gerekli hizmet süresi işçiler için bir işveren yanında geçen sürelerken, gazeteciler için meslekte geçen sürelerdir. Yani gazetecilerin yıllık izinleri, aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçilere işe başladığı günden itibaren en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilmektedir. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi bir 1-5 yıl (5 yıl dahil) arasında olanlara 14 gün, 5 yıldan 15 yıla kadar olanlara 20 gün, 15 yıldan (dahil) fazla olanlara 26 günden az olamaz.