İstanbul’da Cumhur- başkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet
Davutoğlu ile görüşen ABD Başkan yardımcısı Joe Biden gazetecilere
açıkça söyledi: “Temel konularda hemfikiriz; ancak ayrıldığımız
konular da bellidir”...
Biden “belli” dediği konuların hangileri olduğunu açıklamadı, ama
ortak basın toplantısında söylenenler ve görüşmelerden sızan
bilgiler, Türkiye ile ABD arasında devam etmekte olan görüş
ayrılıklarının hangi meseleler üzerinde odaklandığını yeterince
aydınlatıyor.
Aslında iki müttefik ülkenin hemfikir olduğu temel konuların
ayrıntılarına inildiğinde, farklı pozisyonlar göze çarpıyor.
Örneğin iki taraf da, IŞİD’i bir tehdit olarak görüyor ve onunla
askeri alanda mücadele edilmesi gerektiğini savunuyor. Yani bu
konuda “stratejik hedefler” aynı.
Ancak ABD’nin gözünde Suriye’de IŞİD bir numaralı tehdit ve
dolayısıyla ona öncelik veriyor. Türkiye için ise Suriye’de bir ara
bir numaralı hedef Beşar Esad idi; şimdi bu görüş korunmakla
beraber öncelik IŞİD ile birlikte PYD/YPG tehdidine verilmiş
görünüyor.
Aynı şekilde ABD PKK’yı bir terör örgütü sayıyor, Türkiye’yi ona
karşı açtığı savaşta da haklı görüyor. Ancak Washington, Ankara’nın
bir an önce barış sürecine dönmesi gerektiği fikrini sık sık
tekrarlıyor...
Esas uyuşmazlık
Aslında Biden’in atıfta bulunduğu “ayrılıklar” başka. Bunların
başında PYD ile ilgili uyuşmazlık geliyor.
Türkiye Kuzey Suriye’deki bu örgütü, PKK’nın bir uzantısı veya
parçası, yani hasım bir Kürt terörist grubu olarak görüyor. ABD ise
IŞİD’e karşı karada savaşan PYD’nin askeri kolu YPG’yi doğal
müttefiki sayıyor ve ona silah yardımında bulunuyor. Oysa
Ankara’nın elinde, bu silahların PKK’nın eline geçtiğine dair
bilgilerin bulunduğu belirtiliyor.
Aylardır devam eden bu ihtilafın Biden’in ziyareti sırasında da
halledilemediği görülüyor. Bu durumda Türkiye, Başbakan’ın dediği
gibi, Kandil’e yönelik yaptığını PYD’ye karşı da yapar mı? Bu ABD
ile ilişkileri nasıl etkiler?
Sırf fikir alışverişi
Biden’in ziyaretinde ortaya çıkan diğer bir görüş ayrılığı da
Türkiye’deki demokratik hak ve özgürlükler sorunu ile ilgili.
Washington son zamanlarda bu konuya özel bir ilgi gösterdi, Biden
İstanbul’da bazı milletvekilleri, sivil toplum temsilcileri ve
gazetecilerle görüştü. İktidar bundan duyduğu rahatsızlığı da
çeşitli demeçlerle dile getirdi.
Bu konuda da iki taraf arasında farklı şartlardan ve zihniyetten
kaynaklanan ciddi görüş ayrılıkları var.
Biden ile Türk liderleri aslında yapılan “fikir alışverişi”
sırasında, bu konudaki ayrılığın da giderilemediği açıkça
anlaşılıyor...