Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 98 yıl önce Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk başbakanı olarak e atadığı İsmet İnönü’ye 30 Ekim 1923 de yazdığı mektubu çoğu kimse bilmez. Türkiye’nin durumunu bizzat kurucusunun kaleminden bize anlatan bu mektubu TRT’nin eski program yapımcısı ve sunucusu Nazmi Kal, “Atatürk’ün Diktiği Fidanlar” kitabında yayımlamıştı.
Atatürk mektubuna “Sevgili Paşam, Cumhuriyet’in ilk başbakanı olarak seni düşünüyorum. Dur, hiç itiraz etme. Niye seni seçtiğimi şimdi anlayacaksın. Bizi yine büyük bir savaş bekliyor” sözleriyle başlıyor. O mektubu birlikte okuyalım:
BİR ÇİFT ÖKÜZ, BİR KARASABAN
“Durumumuzun bir bölümünü, Cephe Komutanı ve Lozan Baş delegesi olarak elbette biliyorsun. Büyük devletlerin bu sefil duruma bakarak, kısa zamanda pes edeceğimizi sandıklarını Lozan dönüşü sen bize anlattın. Ben sana şimdi bildiğinden daha da acıklı olan genel durumu özetleyeceğim. Bize geri, borçlu, hastalıklı bir vatan miras kaldı.
Yoksul bir köylü devletiyiz. Dört mevsim kullanılabilir karayollarımız yok denecek kadar az. 4.000 km kadar demiryolu var, bir metresi bile bizim...