TÜRKİYE’nin toplam 1 milyon seçmenin oy kullandığı, 10 milletvekilinin seçileceği orta ölçekteki bir ilinde sandıklar açıldı ve yapılan sayımda şöyle bir sonuç çıktı diyelim:
A partisi: 500 bin
B partisi: 300 bin
C partisi: 120 bin
D partisi: 80 bin
Senaryomuzda A ve D partilerinin ittifak kurduklarını, ulusal düzeyde yüzde 10 barajı uygulandığını, C ve D partilerinin ülke genelinde bu barajın altında kaldıklarını varsayalım. Buna göre, baraja takılan C partisi yalnızca o ilde değil, ülke genelinde de D partisinden fazla oy almıştır.
Bu durumda C partisi D partisinden daha başarılı bir sonuç almış olmakla birlikte, yüzde 10 barajını aşamadığı için milletvekili çıkartamayacaktır. D partisi ise C partisinden daha zayıf bir performansı olmasına karşılık, ittifak yapmış olmanın sağlayacağı avantajdan yararlanarak, bu ilden TBMM’ye bir milletvekili sokabilecektir.
Bu senaryoda söz konusu ilden A partisi 6, B partisi 3 ve D partisi 1 milletvekili elde etmiş olacaktır. Baraj engeline takılmamış olsaydı C partisinin alacağı bir milletvekilliği bu örnekte D partisine gidecektir.
Özetle, C partisinin hakkı D partisine geçmiştir. C partisinin sandıkta daha başarılı olması, seçim kampanyasında daha çok çalışmış olması gibi faktörler sonucu değiştirmemektedir.
TBMM’de büyük bir süratle kabul edilen, muhtelif seçim kanunlarında değişiklik yapan kanun teklifinin yol açacağı en önemli sonuçlardan biri, ittifak kuran partileri ittifak arayışına girmeyen partiler karşısında avantajlı duruma getirecek olmasıdır.
Verdiğimiz örnekte C partisine oy kullanmış olan seçmenlerin oyu boşa giderken, daha az oy almış olan D partisinin seçmenleri ödüllendirilmiş olmaktadır.
Ancak pekâlâ başka senaryolarda baraja takılan partinin milletvekilliği en çok oyu almış i...