ABD ile ilişkilerde iyileşme, devam eden dış borçlanma ve Hazine’nin itfasının çok altında borçlanmasıyla gösterge faizinde düşüş yaşandı. Kasım ayında itfa-ödeme 21, borçlanma 3, borçlanma hedefi ise 22 milyar TL idi. Hazine piyasada likidite bırakarak faiz oranlarının düşüşüne yol verdi.
Geçtiğimiz günlere kıyasla daha sakin bir piyasa görünümü var. Döviz kurları ve gösterge faiz oranlarında gerilemeye karşılık borsa belirli bir bantta hisse bazlı hareketlerle dalgalandı. Gösterge faiz düşüşünde Hazine’nin itfasının çok altında borçlanması, döviz kurlarındaki düşüşte ise ABD ile ilişkilerde iyileşme, devam eden dış borçlanma, ağustostan sonra eylülde de cari fazla verilmesi gibi bazı etkenleri saymak mümkün. Faiz düşüşüne rağmen döviz kurlarında yukarı yönlü bir tepki hareketi olsa da güç kazanamadı. Kasım ve aralık ayında ekonomi yönetimi enflasyonda gerileme bekliyor. Fakat düşüş henüz görülmedi. Gerek gösterge gerekse Merkez Bankası faizi enflasyonun altında. Kasım ayında itfa-ödeme 21, borçlanma 3, borçlanma hedefi ise 22 milyar TL idi. Hazine piyasada likidite bırakarak faiz oranlarının düşüşüne yol verdi. Ancak enflasyonu düşürmeden faizi düşürmek geçmişte denenen bir yöntem. Sonuçları ise malum, beklendiği gibi olmadı. Dileriz bu defa farklı olur.
Son düzenlemeler parasal gevşeme sinyali. Hatırlanırsa geçen ay beyaz eşya, otomotiv ve mobilya sektöründe vergi indirimleri gelmişti. Hatta geçtiğimiz günlerde yine lokomotif sektörlerden inşaat sektörüne de destek sağlanacağı konusunda basında haberler yer aldı. Hatırlanırsa geçen haftaki yazımızda bu durumu Merkez Bankası’nın sıkı para politikasıyla temel maliye politikası arasındaki uyumsuzluk başlangıcı olarak görmüştük. Şimdi para politikası da uyum sağlamış oluyor. Ekonomideki canlandırma tedbirleri yavaşlayan ekonomi çarklarını tekrar hareketlendirmek, artan işsizlik, borç yapılandırmaları ve konkordatoları azaltmak için bir tedbir olarak görülebilir. Bununla birlikte yaklaşan yerel seçimler ile ilişkilendiren değerlendirmeler de var. Ancak 20 Eylül’de açıklanan Yeni Ekonomik Programda (YEP) ise büyüme hedeflerinin aşağıya çekilmesiyle ekonomide yavaşlama yönünde farklı bir vurgu vardı. Ayrıca önemli büyük projelerin erteleneceği ve durdurulacağı açıklanmıştı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Turhan, Kanal İstanbul ile ilgili hazırlıkların devam ettiğini açıkladı. Gösterge faizindeki düşüşün mevduat ve kredi faizlerine yansıması beklenen bir sonuç. Bu durum ekonomideki işleyişe ivme kazandırabilir. Fakat buna bağlı olarak cari açıktaki gerilemenin tekrar yerini yükselişe bırakması olasıdır. Enflasyonla birlikte tabi ki. Faiz ve enflasyonun paralel hareket etmesi de bilinen bir ekonomik gerçeklik. Anlaşılacağı üzere kolay çözüm yok. Ekonomide bir hamlenin başka dengelere farklı yansımaları olabiliyor. Ayrıca zorlaşan dış piyasa koşullarını da dikkate almak gerekecek. Dışarıda ticaret savaşı, küresel ekonomide durgunluk beklentisi, ABD ayağında ise parasal sıkılaştırma var.
BREXIT VE İTALYA
Dış gündemde ise AB’nin İtalya ve Brexit sorunu devam ediyor. İtalya’nın bütçe sorunu için 21 Kasım’da karar verilecek, Brexit anlaşması ise 25 Kasım’da. Petroldeki düşüşe hafif tepki vardı. Arzın kısılacağı spekülasyonlarının etkisi oldu. Düşük petrol fiyatı bizim için cari açık ve enflasyon düşüşüne katkı demek. Avrupa Merkez Bankası’ndan “2019’da faiz artırımı zor mesajı” gelirken başkan Draghi, “Genişlemenin önümüzdeki yıllarda sürmesini bekliyoruz” dedi. Yani Avrupa’da mevcut gevşek para politikasına devam. Avrupa’nın en fazla dış kaynak kullandığımız piyasalardan biri olması açısından olumlu bir gelişme. Para piyasalarında (faiz, döviz) daha iyimser, buna karşılık borsada zayıf görünüm korunuyor.
DOLAR/TL’DE 5.30 ÖNEMLİ
Dolar/TL kurunda düşüş devam ediyor. 5.30-5.22 destek bandı kısa dönem için önemli. Bu seviyelerde tepki alımları görülebilir. 5.22’nin altında ise düşüşün devamıyla sonraki destekler 5.00-4.85 seviyelerinde görülürken ilk dirençler 5.45-5.54. Tepki çıkışının devamı ve son dönemde belirginleşmeye başlayan çıkış formasyonlarından “alçalan takozun işlerlik kazanması için bu seviyelerin geçilmesi gerekecek. Sonraki dirençler 5.75-5.87 seviyelerinde. Geri çekilmeler tepki alımlarıyla karşılaşabilir.
DİRENÇLERDE ZORLANIYOR
Borsada tepki yükselişi direnç seviyelerinde satışla karşılaşıyor. 94.400 ilk direnç olarak görülürken sonraki direnç seviyeleri 96.000-97.500 seviyelerinde. Çıkışın güç kazanması için 97.500 geçilmeli. İlk destek ise 92.500 seviyesinde. Bu seviyenin altında verilecek destekler 91.300 ve 88.500 seviyelerinde. Destek seviyelerinde tepki alımlarının görüldüğü ancak direnç seviyelerinin geçilmekte zorlandığı görünüm korunabilir.