TÜRKİYE’nin Afrin harekâtı ilerlerken, bir süredir Afrin’in güneyinden aşağı doğru uzanan İdlib bölgesinde Türk askeri konvoylarının saldırıya uğradığına ilişkin haberlere de tanık oluyoruz.
Bu saldırılarda son 10 gün içinde biri asker, ikisi DSİ görevlisi olmak üzere üç vatandaşımız şehit oldu. Bu hadiseler “Türk Silahlı Kuvvetleri neden İdlib’de” ve “İdlib’de ne oluyor?” sorularına yanıt aramamızı gerekli kılıyor.
Baştan belirtelim, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin İdlib’e gitmesi, Türkiye’nin kendi başına üstlendiği bir inisiyatif değil. TSK, ‘Astana Süreci’ olarak adlandırılan, Rusya, Türkiye ve İran arasında Suriye’de ateşkes sağlanması için anlaşmaya varılmış olan bir mutabakat zemini üzerinde hareket ediyor.
Bu üç ülkenin 2016 sonunda vardıkları anlaşmanın ardından Astana’da yürütülen bir seri toplantıda, Suriye’de ateşkes ilan edilmesi, bunun denetlenmesi ve yardımların ulaştırılabilmesi gibi insani meselelerin çözümü için üçlü bir mekanizmanın kurulması kararlaştırıldı.
Bu çerçevede Suriye’de dört ayrı alanda ‘çatışmasızlık bölgeleri’ ilan edildi ve bu bölgelerde ateşkesin denetimi için ‘gözlem noktaları’ kurulmasına karar verildi. Bu gözlem noktalarının sorumluluğunu da Astana sürecinin üç aktörü üstlendi. Türkiye’nin sorumluluğuna Suriye muhalefetinin kontrolündeki İdlib bölgesinin bazı bölümleri düştü.
Türkiye, İdlib’de toplam 12 gözlem noktası kurma sorumluluğunu aldı ve müzakerelerle kararlaştırılan ilk üç gözlem noktasını geçen ekim ayında fiilen devreye soktu. Bunlar, PYD/YPG’nin kontrolündeki Afrin bölgesi ile İdlib’i ayıran sınır çizgisine nere...