Güçlü ordulara ve silahlara sahip olmak bazen liderleri yanıltabilir, tarih bunun örnekleri ile dolu. Napolyon için anlatılır. Savaşın kaybedildiğini gören Napolyon komutanlarına nedenini sorduğunda “Efendim bir çok sebep var” diyerek saymaya başladıklarında “barut yok” sözünü duyunca “kafidir” diyerek mazaretlerin sayımını durdurur.
Barut olmayınca savaşın devamı söz konusu olamazdı zaten! Güçlü bir ordunun varlığı da zengin bir halktan geçiyor. Ya halkınız zengin olacak ya da zenginlik size bir yerden akacak aksi takdirde gücünüzün devamı mümkün değil.
Asya’nın bozkır imparatorlukları bile bu bilinçle yağmadan çok
İpek ve Kürk yollarının kontrolünü ellerinde tutmaya çalışmışlar
çünkü bu yolları kontrol etmek demek refaha ulaşmanın dolayısıyla
güçlü ordulara sahip olmanın en sağlıklı ve kalıcı yolu olduğunu
görmüşler. Tabi bir de hukukun varlığı…
Adalet sisteminin güvenilir şekilde çalışmadığı hiçbir topraktan
ticaret doğal yollardan akmamıştır.
Ticaretin sürekliliği zenginliğin kaynağı olduğu için bu ahengin
bozulması ya da bozacak her türlü hareket çok ciddi sonuçlar
doğururken devletlerin de çöküşünü hızlandırmış.
Savaşlara rağmen sıradan insanın...