Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), vergi dünyamıza 2002 yılında lüks tüketim ve akaryakıt ürünleri üzerinden alınan vergi olarak girdi. Aslında daha önce de Akaryakıt Fiyat İstikrar Fonu (AFİF) ile benzer bir vergi alınıyordu. 2002 yılında akaryakıt dışında lüks tüketim ürünlerini içerecek şekilde yeni bir düzenlemeye gidildi. Toplam bütçe gelirlerinin yaklaşık % 25’i ÖTV’den geliyor. 2016 yılında toplanan ÖTV tutarı 120 milyar TL. Vergi gelirleri içerisinde önemli bir paya sahip ÖTV’de vergileme mantığı eşya tanımına göre yapılıyor. Eşyanın özellikleri dikkate alınarak oluşturulan 4 ayrı listeye göre ya bir tutarın (ÖTV hariç KDV matrahı üzerinden) yüzdesi ya da eşyanın birimi üzerinden asgari maktu vergi alınıyor.
Vergileme açısından eşya tanımlamaları esas alınıyor ama eşya tanımlaması yapılırken gümrük uygulamalarında kullanılan sınıflandırmadan yardım alınıyor. Uluslararası bir sınıflandırma olan GTİP uygulaması 12 rakamdan oluşuyor ama ilk 6 rakamı tüm dünyada aynı oluyor. Bu nedenle de vergileme yaparken eşyaya ulaşmak için GTİP kullanmak objektif bir gösterge oluyor. Ancak burada önemli olanın GTİP numarası değil eşyanın tanımı olduğunu bir kez daha belirtmekte fayda var. Zaman zaman eşya tanımı ile GTİP’lere ilişkin eşya tanımlamalarında çelişki veya GTİP’lerde bazı değişiklikler olabiliyor. Bu durumda ÖTV Kanunu’nda yer alan eşya tanımının esas alınması gerekiyor.
Amaç vernikler ve benzeri ürünlerden ÖTV almak
7103 sayılı Kanun ile mevcut ÖTV alınan eşyalara ilişkin listelerde bir GTİP güncellenmesi yapıldı. Bu güncelleme yapılırken “Vernikler ve benzeri ürünler için anorganik karma çözücüler ve incelticiler” cinsi eşyaya ilişkin ÖTV listesinde “3824.99.96.90.68 – Diğerleri” olarak bir GTİP numarasına yer verildiği görülüyor. Buraya kadar her şey normal görünüyor. Ancak bu GTİP numarası kontrol edildiğinde bu sınıflandırmaya sadece “vernik ve benzeri” cinsi ürünün girmediği ve bu ürün grubu dışında muhtelif birçok kimyasal ürününün yer aldığı anlaşılıyor. Bu da anılan GTİP altında yer alan ürünlerden ÖTV alınacağı anlamına geliyor.
Güncelleme yapılmadan önce GTİP numarasında açıkça ürün adı yer alırken güncelleme sonrası ürün adının yer almadığı ve sadece GTİP numarasının yer aldığı görülüyor. ÖTV Kanunu’nun vergileme tekniğine aykırı olan bu yaklaşımının sonucunda daha önce ÖTV’ye tabi olmayan birçok ürün ÖTV’li hale geldi. ÖTV Kanunu’na ekli listeleri güncelleyen 7103 sayılı Kanun’un gerekçesi okunduğunda asıl amacın ÖTV’li eşya grubuna yeni bir eşya eklemek değil GTİP numaralarının güncellenmesi olduğu anlaşılıyor. Ama GTİP numarası güncellenirken daha önce ÖTV’ye tabi olan ürün adını yazmayıp sadece bu ürünün sınıflandırdığı dikkate alınıyor.
Sorun eşya yerine sadece GTİP numarasının esas alınması