Türk-Amerikan ilişkisinde çok uzun ve sert geçen kış koşulları
yaşadık. Bir aralar hava o kadar sertleşti ki ilişkinin buz çağı
dönemi geldi, her düzeyde adeta buz çağı yaşandı.
Şu anda nihayet uzun süren sert kış havası sona ermiş gözüküyor.
Fazla derinine inmeden bakarsanız ilişkide bir bahar havası var şu
anda. Gayet tabii ki iyimser olalım ama her şeyi de oluruna
bırakmayalım. Çünkü bu havanın sürmesi için iki tarafın da kendi
üstlerine düşenleri yapmaları ve bu olumlu ortamın sürmesi için
üzerinde çalışmaları gerekiyor.
NEDEN SADECE PAPAZ DEĞİL
Baştan şunu bilelim. Tüm bu hava değişiminin sadece Rahip Brunson’un gitmesiyle bağlantılı olduğunu düşünmek yanlış olur. Gayet tabii ki onun da katkısı var ama tek neden bu değil. En azından şunu söylemeliyim, Brunson gitmeseydi Amerika eskiden olduğundan bile çok daha sertleşmeye, yeni adımlar atmaya karar almıştı.
Yönetim içinde bir grup aslında bunu pek de isteyerek yapmayacaktı ama artık başka çarenin kalmayacağı düşünülüyordu.
Ama bu konuda bazı kararlar alınırken devlet içinde bir yandan başka çalışmalar da yapılmaktaydı.
TÜRKİYE YENİDEN DEĞERLENDİRDİ
Yönetim içinde bir grup "Türkiye gibi bir ülkeyi ABD’nin daha
fazla karşısına almasının ve ilişkinin daha da sertleşmesinin
Amerika’nın uzun dönemli ulusal güvenlik çıkarlarına aykırı
olduğunu" dillendirmeye başladı. Bu düşünce, yönetim içinde çeşitli
düzeylerde konuşuldu. O günlerde Brunson meselesi kazasız belasız
atlatıldığı takdirde iki ülke arası ilişkinin çeşitli düzeylerde
karşılıklı sertleşmeden çıkarılması yolunda bir karar yönetim
içinde alındı.
BUNU BİLMEK ÇOK ÖNEMLİ
Evet durum şu anda böyle.
Ve evet Türkiye ile ilişkinin daha fazla sertleştirilmemesini isteyenler şu anda tartışmada öne çıkmış durumda görünüyor.
Ama karşı görüşte olanlar da hâlâ yönetim içinde. Onlar bu
karardan dönülmesi ve tekrar sertleşilmesi için ilerde koşullar
elverir ise tekrardan bastırmaya hazır
bekliyorlar.
Bu nedenle ilişkinin bu aşamasında iki tarafın da bu gruba fırsat
verecek hatalar yapmaması ve dikkatli olunması gerektiği
belirtiliyor.
Bu noktanın Pazartesi yeni aşaması başlayacak. "İran yaptırımı
süreci de hatırlanmalı ve sertlik yanlısı gruba yeni bir çıkış
yapması için fırsat verilmemeli" deniliyor Washington’da.
İRAN YAPTIRIMI İSTİSNASI
Washington’daki Türkiye’ye sempati ile bakan kaynaklar bu son
noktanın çok önemli olduğunu defalarca
vurguladı.
Bu yüzden İran yaptırımları bağlamında konuyu biraz daha açmak
gerektiğine inanıyorum.
Daha önce yazdım ve Habertürk TV’de de anlattım. Washington
Pazartesi yeni aşaması başlayacak İran yaptırımları sürecinde
arasında Türkiye’nin de bulunduğu 8 ülkeye bazı istisnalar
getirmeye karar verdi.
Bunun anlamı şu: Daha önce yaptırımın sıfır toleransla
uygulanacağını söyleyen Amerika, şimdi bazı ülkeler için toleranslı
davranacağını söylüyor. Yani iki ülke arasında yeni esen olumlu
havaya göre Amerika Türkiye’ye "Bir noktaya kadar yaptırımları
delmene göz yumacağız" demekte. Bunun düzeyinin ne olduğu ve
sürecin nasıl işleyeceği aslında Pazartesi tam anlamıyla belli
olacak.