Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD gezisinde imzalanan
Boeing'den 40 adet Dreamline 787 uçağı alımı anlaşmasını, Ekonomi
Bakanı Nihat Zeybekci ile New York'ta konuştuk. Bakan'ın anlaşmaya
dair sözleri şöyle; "Boeing'in bir görüşme talebi vardı. Boeing
tedarik zincirine uygun Türk şirketleri yaratmak, Boeing'i Türk
haline getirmek... Tabii ki uçak üreticisi olarak değil. Boeing'den
tüketici olarak sadece uçak almak değil, eğitim alanında, bakım
teknolojileri alanında, bazı parçaların yapılması anlamında,
koltuk, gövde gibi iç donatıları anlamında her şeyine talibiz.
Onlara dedik ki bize net olarak, somut önümüzdeki 2-3 yılla ilgili
bir yol haritası oluşturalım. Bizim, sadece Boeing uçak serilerini
yapan değil, o teknoloji, kültür, anlayış ve Ar-Ge ile tedarik
zincirinin ayrılmaz parçası haline gelebilecek Türk şirketleri
üretmemiz lazım. Bu konuda onlarla uzlaştık. Bu konudaki şu andaki
hedef de 150-160 milyon dolar civarında Boeing'e yapılan ihracatı,
Boeing'in Türkiye'den satın almalarını çok kısa sürede 500 milyona
doğru çıkarmamız. Alıcı olarak ilk 10'lar seviyelerindeyiz. Bunu
çok iyi kullanmamız lazım. Onlarla oturduk, bir sonraki adım olarak
derhal Türkiye'de somut şeyler istiyoruz dedik. Önümüzdeki sene
şuna ulaşacağız. Şirketleri, bizim standartlarımızı geçebilecek
hale getireceğiz, onlardan ürün alır hale getireceğiz. Şimdi
koordine olamıyoruz. Bizim sıkıntımız, satın alan elimizle, bunları
çabalayan elimizin birbirinden haberi yok."
RUSYA'DAN ET İTHAL EDEBİLİRİZ
New York'taki Türkiye Ticaret Merkezi açılışı sonrasında Zeybekci
ile sohbette gündemdeki konulara dair sorularımız ve cevaplarını
tartıştık. Bakan'ın açıklamaları özetle şunlar:
Gerek Tarım Bakanlığı'mızın standartlarının, gerekse bazı manevi
hassasiyetlerimizin yerine getirilmesi kaydıyla Rusya'dan et ithal
etmeye sıcak bakıyoruz ancak Rusya'nın veya başka birinin bir şeyi
dikte etmesi, şarta bağlaması asla kabul edilmez. Çünkü 3 milyar
dolardan fazla tarım ürünü ithal ettiğimiz Rusya'ya, toplam
ihracatımız yaklaşık 800 milyon dolar. Teraziye koyduğumuz zaman
biz daha çok alacaklıyız.
Rusya'ya söylediğimiz şu; yasak yasağı, engel engeli doğuracaktır.
Domatesle ilgili yasak kararını kabul etmemiz mümkün değil ama
Rusya'nın sezonda kendi domates üreticisini korumakla ilgili
vergileri yükselterek uygulayacağı önlemleri de anlayışla
karşılarız. Onun dışında et veya diğer ürünlerle ilgili teknik
standartları tutmak kaydıyla her türlü şey görüşülebilir, ithalat
yapılabilir.
"TÜRK TİCARET MERKEZİ GURUR KAYNAĞIM"
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) New York'un en prestijli
yerinde, ABD'nin sembol binası Empire State Building'e komşu binayı
kiralayarak şirketlerimizin hizmetine sundu. Tim Başkanı Mehmet
Büyükekşi; İran, Dubai ve Şikago'nun ardından New York'ta şimdilik
4 katı kiralanan, ileride 9 katı ve girişi dâhil tamamı kiralanacak
binanın önünde, ihracatçımızın geldiği noktaya vurgu yapıyor; "Bu
bina bize çok katkı sağlayacak. Burada ev tekstili, hazır giyim,
halı ve kontrat business olmak üzere 4 sektör var. Derri ve
ayakkabı da birkaç ay içinde gelecek." Binanın aylık kirası 145 bin
dolar. Şimdilik 30 firma var. Hiçbirinin şirket kurması gerekmiyor.
TİM olarak 30 milyon lira sermayeli Türk Ticaret Merkezi AŞ kurduk.
Şirketlerin masrafının yüzde 75'ini 5 yıl süreyle devlet ödüyor.
Yakın gelecekte bu model; Moskova, Londra, Çin, Kenya ve İtalya'da
da uygulanacak.
İHRACATÇI DESTEĞİNDEN HABERSİZ
E-ticaret platformlarına Türk ihracatçıların üyelikleriyle ilgili
masraflarının yüzde 80'ini karşılıyoruz. Baktık olmuyor, 'Bu oran
daha fazla artırılabilir mi?' konusunu da konuşuruz. Bizim,
yılsonuna kadar hedefimiz, 10 bin ihracatçımızı e-ticaret
platformlarına üye yapmak.
Türkiye, coğrafyası itibarıyla baktığımız zaman e-ticaretin
lojistik merkezi olmakla ilgili çok büyük bir fonksiyon
üstlenebilir.
ABD şu anda 9 Türk ürünüyle ilgili anti-damping soruşturması
sürdürüyor. Türkiye olarak biz de bun karşılık veriyoruz.
Hükümet olarak Eximbank'a, 'Sen müşteriye Alman, Fransız, Amerikan
Eximbank'ı ne faiz veriyorsa aynısını ver. Aradaki farkı ben
Hazine'den karşılayacağım.' diyoruz.
İhracatçılar, sağlanan teşvik desteklerin tamamını bilmiyor. Bu
yüzden eldeki mevcut tüketilemiyor ve firmalara ziyaret
gerçekleştiriyoruz.
Yurtdışı projelerde Türkiye'den ithal ettiği her ürüne 1 yıl vadeli
sıfır faizli kredi veriyoruz.
?ALİBABA'YA DâHİL OLMALIYIZ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın New York temasları kapsamında
Alibaba internet sitesinin kurucusu ve başkanı Jack Ma ile
görüşmeyi sorduk; Alibaba, inanılmaz bir noktaya geldi, yıllık
cirosu 600 milyar dolar. Alipay gibi o kadar çok enstrümanı var ki…
Alipay, yakın bir zamanda Visa ve Master Card'dan büyük bir hale
gelecek. Türkiye, coğrafyası itibarıyla e-ticaretin lojistik
merkezi olmakla ilgili çok büyük bir fonksiyon üstlenebilir. Çin'de
e-ticaretten satın aldığınız her şeyi bugün Alibaba 24 saatte
kapınıza getiriyor. Bununla ilgili de belirli aralıklarla kurulmuş
olan akıllı merkezler var. Böyle merkezler bizde de kurulabilir.
Önemli olan sistem ve Türkiye'nin de bu sistemin içinde bir nokta
olması. Şu anda bununla ilgili elimizde çok avantajlı kurumlarımız
da var. Bunlara girmeyim çünkü spekülasyon olur.