Türkiye Varlık Fonu (TVF) Genel Müdürü Zafer Sönmez, ana
değerlerinin altını şöyle çiziyor; "şeffaflık ve hesap
verebilirlik." Fon'un Akmerkez'deki ofisinde Zafer Sönmez ile
Varlık Fonu'nun yeni yapısını konuştuk. Zafer bey, bana ve Hürriyet
Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Vahap Munyar'a, Fon'un bu yeni ve
güçlü yüzünü, seminer formatında, beyaz tahtaya çizerek anlattı.
Tahtaya ilk olarak şu soruyu yazdı: Türkiye Varlık Fonu ne
değildir? Sönmez neler olmadığını şu vurgularla özetliyor: "Banka
değildir, borç vermez. Merkez bankası değildir, para politikası
belirlemez. Hazine değildir, devlet için borç bulmaz. Emeklilik
fonu değildir, maaş kesintisi havuzu olmaz. Özelleştirme İdaresi
değildir, öyle bir amacı da, yetkisi de yoktur." Devamında ise '
Varlık Fonu nedir?' sorusunun cevabını dinledik. Sönmez üç noktaya
dikkat çekiyor: "Türkiye Varlık Fonu, Türkiye'nin sermaye çözüm
platformudur. Bunun yanı sıra Türkiye'nin stratejik yatırım
platformu ve Türkiye'nin büyük ve stratejik yatırım
partneridir."
PIRLANTALARIMIZ VAR
Sönmez bu noktada Arda Ermut'un başında bulunduğu Cumhurbaşkanlığı
Yatırım Ofisi'ni de atıfta bulunarak; "Türkiye'nin büyük ve
stratejik yatırım partnerliği konusunda birinci sırada Yatırım
Ofisi, ikinci sırada biz geliyoruz" diyor. Tahtaya bir bina çizen
ve çatının tepe noktasına işin adını büyük harfle DEVLET A.Ş.
olarak koyan sönmez sözlerini şöyle sürdürdü: "Burayı devletin özel
sektör mantığı ile çalışan holding şirketi olarak tanımlıyoruz. Biz
şu anda bir ev inşa ediyoruz." Evin bölümlerini isimlendirip, içini
de açan Sönmez, "örneğin portföy şirketleri: 'Bize stratejinizi
anlatın' deyip, kendilerine nasıl katkı verebileceğimiz konusuna
kafa yoracağız" diyor ve devam ediyor; "Bir başka örnek THY... Uçak
almayı THY'yi yönetenler bilir. THY'yi yönetenlere karşı "ukala"
tavrımız olmayacak. Varlık Fonu'nu Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde
Sayın Cumhurbaşkanımıza anlatırken de tahta istedim. Bu şekilde
anlattım. Öncelikle Varlık Fonu bünyesindeki şirketleri tek tek
anlamaya çalışacağız. Hep, 'Şirketlere nasıl katkıda bulunabiliriz,
nasıl değer katabiliriz' çabasında olacağız." Şu anda Türkiye'deki
birçok şirket gibi Varlık Fonu'na bağlı şirketlerin piyasa
değerlerinin çok düşük olduğuna da dikkat çeken Sönmez'in
konuşmasından şu konular belirginleşiyor; "deyim yerindeyse toprak
altında, çamura bulanmış pırlantalarımız' var. Biz o pırlantaları
parlatacağız. Bünyemizdeki şirketleri 3 tipte topladık. Ana iş,
hibrit iş ve civar işler. Bunların bir kısmı 'ölü toprağı' serilmiş
gibi. Bazı işler de lisansı alınmış ama şirketleşmemiş
durumda.Elindeki kalem üzerinden anlatırsam: Bu kalem şu anda 1
lira mı? Biz alıp, belki bir anlamda altın kaplama yapıp daha
değerli hale getireceğiz." Sık sık Kuala Lumpur ve İstanbul'da
görev yaptığı Malezya Varlık Fonu "Khazanah"ı örnek gösteren
Sönmez'in, gündeme sıkça gelen stratejik yatırımlara ilişkin
sözleri şöyle; "Kanal İstanbul, elektrikli araç gibi yatırımların
bir parçası olabiliriz. Yerine göre "girişim sermayesi görevi de
üstlenebiliriz. Kendi şirketlerimizi büyütme işini başkalarına
bırakmayacağız. 'Girişim sermayesi' olarak girdiğimiz şirketlerin
yönetiminde olacağız."
GURUR DUYULACAK İŞLER OLACAK
TVF Genel Müdürü Zafer Sönmez, ana değerlerinin Şeffaflık ve hesap
verilebilirlik olduğunu sıkça vurguluyor. Ayrıca Mayıs 2019'da
medya önüne çıkmayı planladıklarını belirtiyor ve ekliyor: "2018
sonuçlarımız o toplantıda anlatacağız. Burada toplumun gurur
duyacağı şeyler olacak."
STRATEJİK YATIRIMLARA SIRT DÖNMEYECEĞİZ
Sönmez, Malezya'nın devlet fonu Khazanah'ı örnek gösteriyor:
"Gordon Büyüme Modeli olarak bilinen yöntemi esas alacağız.
'Akıllı, doğru, makul' borçlanma ile büyümek mümkün. İşin başında
'Varlığımız mı var ki Varlık Fonu kuruluyor' 'Petrolümüz mü var ki
gelirlerinden oluşan fon kuralım.' Oysa Koç Grubu, İş Bankası
Grubu, Oyak nasıl büyüdü? Doğru, akıllı borçlanma ile büyüdüler...
Özellikle Oyak ve İş Bankası Grubu'nun büyüme modeli örnek
alınabilir. Varlık Fonu'nun petrole ihtiyacı yok. Khazanah, 2004'te
10 milyar dolarlık büyüklüğe sahipti, bugün 40 milyar dolara çıktı.
Stratejik yatırımların içinde yer alırken yüksek getiri odaklı
olmayacağız. Diğerlerinden kazanıp, oraya yatıracağız."
FORMULA 1 PİSTİNE ÇIKACAĞIZ
Singapur'un Varlık Fonu Temasek ile Malzeya'dan Khazanah'ın
tecrübeleri önemli. Temasek'te 10 yıl uyku dönemi olmuş. Bugünlere
gelişi 45 yıl sürmüş. Khazanah'ın 25 yıllık geçmişi var. Sönmez,
"Türkiye Varlık Fonu'nu ilk kuran ekipte yer alanlara da teşekkür
ederim. Bizden öncekiler bu arabayı mevcut haliyle otobana
çıkarmışlar. Biz şimdi Formula 1 pistine girmeye bakacağız. Bizden
sonrakiler de alıp uzaya götürsün" sözleriyle tecrübenin önemini
özetliyor.
YETENEK HAVUZU OLUŞTURULACAK
Zafer Sönmez, son olarak ise şu noktaların altını çiziyor: "Sahibi
olduğumuz şirketlerde para var, bizde neden para yok, demeyeceğiz.
Şirketler temettü verirse, o şekilde para gelir. Varlık Fonu'nun
büyük kadrolara ihtiyacı yok. Malezya'da Khazanah 500 kişi ile
faaliyetini sürdürüyor. Burası da kalabalık olmayacak. Burada bir
yetenek havuzu oluşturup insan ihraç edeceğiz."
PROTON TEDAVİSİ UYGULAYACAĞIZ
Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez, konuşmasında tahtaya
bir başlık daha ekliyor; 'Piyasa derinleştirme ve iyileştirme'
adındaki bu başlığın ayrıntıları da oldukça dikkat çekici: "Döviz
yükseldi, Varlık Fonu döviz satsın türünden yaklaşımlar olmayacak.
Ya da 'Borsa İstanbul düştü, hisse alımları yapıp yükseltmeye
çalışın' denmeyecek. Biz, sermaye getirisi peşinde olacağız. Kanser
tedavisindeki yeni yöntemleri uygulayacağız. Biz kanserli hücreye
kemoterapi yapmak yerine proton tedavisi uygulayacağız. Çünkü,
proton tedavisi, sadece kanserli hücreye yönelir, vücudu
sarsmaz."