Mühendislikte bir kural vardır; "insanı eğitemiyorsan, malzemeyi eğit" diye. Ancak hayati süreçlerden söz ediyorsak, "hem insanı hem de malzemeyi eğit" kuralı geçerlidir.
Metrobüste bir yolcunun sürücüye şemsiye ile saldırması ardından meydana gelen kaza, kalıcı tedbir geliştirme vaktinin geldiğini gösteriyor. Zira o metrobüs, direksiyonu terk edip yolcuyla kavgaya tutuşan şoförün kontrolü kaybetmesi yüzünden Köprü'den de uçabilir, faciaya dönüşebilirdi.
Kamu araçlarından sürücü ile yolcunun irtibatını kesen, şoföre "kabin koruması" getiren çözümler, uzun yıllardan beri uygulanıyor. AB müktesebatı içinde imzaladığımız ama pratiğe dökemediğimiz bu tedbir, sürücü kadar yolcunun da can güvenliğini sağlıyor. Metrobüs benzeri şemsiye saldırılarına fiziki bariyer oluşturuyor.
Buraya kadar; mühendisliğin "malzemeyi eğit" kısmını çözüyoruz ki bu "gerek şart" olarak karşımızda duruyor. Fakat "yeter şart"; sürücüyü eğitmekten geçiyor. Kritik anlarda kontrolü yitirmeme konusunda psikolojik test, duyarlılık eğitimi, öfke yönetimi gibi yetkinlikler kazanması gerekiyor.
Bir pilotun kabin görevlisi veya yolcuyla tartışırken kokpiti terk etmesi düşünülemez. Zira ona uçak kullanmanın yanı sıra bu eğitim de verilmiş "kriz yönetimi" yetkinliği kazandırılmıştır. Şemsiyemin ucu kara türküsündeki "kara" noktalardan biri de bu işte...
Belediyeler ancak otobüslerin, minibüslerin, dolmuş veya taksilerin hat lisansını versin, parasını alsın, yan gelsin yatsın... Peki ya bu şoförlerin eğitimi? Tamam, şemsiyeli saldırgan yolcular olabilir fakat direksiyonu terk edecek kadar aptalca davranmak neyin nesi?
Hastanelerde hasta yakınlarının doktorlara saldırıları artınca, hükümet tedbir geliştirdi. Hem yasal hem idari çözümlerle bu saldırıları azalttı, kontrol altına aldı. Belediyeler ise sanki kent ulaşımının sürücüleri üzerinde yaptırımı yok gibi davranıyor, tedbir geliştirmiyor.