Türkiye'deki üç GSM operatörü Turkcell, Vodafone ve Avea, 4.5G
ihalesinde yarışırken, şartnamede 'yatırımlarda ilk yıl yüzde 30,
ikinci yıl yüzde 40, üçüncü yıl da yüzde 45'lik yerlilik oranı
tutturulacak' gibi bir madde vardı. Bu maddenin nedeni ise 3G
ihalesi sırasında yapılanlar.
Yüzde 10 KOBİ şartı getirilen 3G ihalesinde GSM şirketleri,
kullandıkları ürünleri yurtdışından getirmişler. Bir bölümünü
Türkiye'deki bazı KOBİ'lerin üzerinden geçirmişler ve faturayı
KOBİ'lerden almışlar. Bu yöntemin önüne geçmek için Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) yerlilik şartı getirmiş.
Peki tutturan var mı?
Cenevre'de Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi (WSIS) bir araya geldiğimiz
BTK Başkanı Ömer Fatih Sayan'a sorduk. "Şartnamedeki o madde
aslında bir vizyonu ortaya koydu" dedi. Yerlilik oranları istenen
düzeyde değil ve cironun yüzde 3'ü düzeyinde ceza verme yetkileri
var. Ancak BTK Başkanı cezanın kimseye bir yarar getirmeyeceğini
söyleyerek "Cezanın bize de, sektöre de faydası yok. Yerlilik oranı
için 3-4 yıllık ortalamaya bakmak daha doğru olacak. Oran
hesaplanırken "yerlilik belgesi" aranacak. TOBB'un içinde yer
aldığı bir organizasyon yazılıma da yerli malı belgesi verebiliyor"
yorumunu yaptı.
Türkiye'deki GSM operatörleri altyapı ürünlerini Nokia, Ericsson ve
Huawei gibi firmalardan alıyor. Yerlilikte oranı tutturmak için BTK
bu kuruluşların üretimlerinin bir bölümünü Türkiye'ye
kaydırmalarını ve böylece yerlilik oranını tutturma seçeneklerini
daha mantıklı görüyor.