Suriye’de 6 yıldır süren iç savaşta artık son düzlüğe girildiği, Rakka’ya yönelik operasyonla barış masasının da kurulacağı beklenirken, ABD’nin devreye girmesiyle dengeler bir kez daha değişti.
Daha 1 hafta önce Esad’ın Suriye açısından politik bir gerçeklik
olduğunun altını çizen ABD, İdlib’e yönelik kimyasal silah
saldırısından sonra beklenmedik bir hızla harekete geçti.
Esad rejimi açısından büyük öneme sahip Şayrat Askeri Üssü’ne, Doğu
Akdeniz’deki gemilerinden 59 Tomahawk füzesini ateşleyen ABD’nin
verdiği zayiattan çok mesajı önemli.
ABD’nin bundan sonraki tutumunun ne olabileceği, hangi mesajı
vermek istediği, Suriye meselesinin genel gidişatını nasıl
etkileyebileceğini dün uzmanlar ve askeri kaynaklarla konuşma
imkânı buldum. Aldığım bilgileri şöyle yorumlayabilirim:
Tek seferlik cezalandırma
Trump, işbaşına gelirken Esad rejimine yönelik müdahaleci bir tutum
izlemeyeceği, Suriye’de asıl olarak DAEŞ’in hedef alınması
gerektiği üzerinde duruyordu. Dün sabaha karşı gerçekleştirilen
saldırı, “müdahaleci” olmayacağı tezini zayıflatıyor. Bu da
sahadaki gelişmelerin, ilan edilen tutumları nasıl
değiştirebileceğini bir kez daha gösteriyor.
n Pentagon, işbaşına geldiğinden bu yana Trump’ın elini rahatlatan
hamleler yapıyor. ABD ordusunun sahne gerisinde kalmasına rağmen
Musul’da DAEŞ’i geriletmesi, PYD-PKK’yı kullanarak Rakka
kuşatmasını başlatması bu tip hamlelerdi. Ancak ABD’nin Obama
yönetimi döneminde “kırmızı çizgi” olarak ilan ettiği kimyasal
silah saldırısından sonra Pentagon’un ya farklı bir çözüm üreterek
ya da Esad’a yönelik geniş bir kuşatmaya başlayarak, kırmızı
çizgisinin aşıldığı zaman ABD’nin yapabileceklerini göstermesi
gerekiyordu. Pentagon, bu ikilemden, Tomahawk füzeleriyle çıktı.
Esad’ı sahada kuşatmaya yönelik askeri hamlelerin güçlüğü,
halihazırda Suriye’de bu tip bir askeri yeterliliğinin bulunmaması,
Rusya faktörü Pentagon’u ve Trump yönetimini bu tercihe zorladı.
Aksi bir tercihte füzelerin adresi hava üssü değil, Esad ve
ordusunun komuta merkezi olacaktı. Ancak ABD, “Kimyasal kullanırsan
karşılığını görürsün” diyerek, tek seferlik bir cezalandırma yolunu
seçti. Böylece, Esad’ın çizilen sınırlardan çıkması halinde
cezalandırılacağı, ABD’nin diğer aktörlere rağmen gerekeni yapacağı
mesajı verildi. ABD ve Trump’ı baskı altına alan kimyasal saldırıya
da Rusya’ya rağmen yanıt verilmiş oldu.