Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, başta Türkiye, Irak merkezi
hükümeti ve İran olmak üzere bölgeden ve dünyadan gelen uyarılara
rağmen bağımsızlık referandumunu gerçekleştirdi.
Önümüzdeki soru; referandum öncesinde “Bu yoldan dönüş yok, artık
Irak’la komşu olacağız” mesajını veren Barzani’nin gerçekten
bağımsızlık ilanına giden bir yola girip girmeyeceği.
Ankara, stratejisini öncelikle referandumun yapılmaması üzerine
kurdu.
Sıra stratejinin ikinci ayağına geldi:
Referandumun erken sonuçlarını önlemek ve Irak’ın bölünmesi için
kullanılmasını engellemek.
Dolaylı ve doğrudan
kullanım
Türkiye, referandum öncesinde kararlılığını göstermek üzere askeri
birlikleri sınıra kaydırdı, tatbikat başlattı.
MGK ve Bakanlar Kurulu’nu acil toplayarak, yaptırım kararlarının
alındığını dünyaya ilan etti.
Barzani uyarıları dinlemedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve hükümetten gelen mesajlara göre
eldeki tüm yaptırım enstrümanları kullanılacak.
Ankara’nın elinde Kuzey Irak yönetimi ve halkının gündelik yaşamını
yakından etkileyecek kozlar var.
Petrol satışının ve Habur ticaretinin durdurulması, Erbil’e
uçakların inmesinin engellenmesi, diplomatik ilişkilerin kesilmesi
ve askeri seçenek.
Ankara, bölgesel ve uluslararası gelişmeleri izleyerek doğru
zamanlamayla bunları kademeli olarak yaşama geçirecek.
Ankara’nın elindeki yaptırım gücü yüksek.
Ancak askeri seçeneğin son seçenek olduğu kesin.
Ankara, bölgesel tecrübeler ışığında Silahlı Kuvvetler’in doğrudan
ve dolaylı kullanımı mekanizmasını işletmeye başlamış
durumda.
Dolaylı kullanımla diplomasiyi destekler çıkışlar yaptı. Sınıra
birlik kaydırma, üçüncü aşamasına geçen tatbikat bunun
örneği.
Önümüzdeki günlerde havada ve karada “sınırlı” askeri
hareketlilikler artacak.
Askeri gücün doğrudan kullanımı ise ikinci seçenek.
Bu seçeneğin alt başlıklarında ise “gözdağı verecek” operasyonlar
da var, ulusal güvenlik tehdidi nedeniyle sınırın diğer tarafında
Türk askeri varlığını artırma da var, ara bölgede kontrolü sağlama
ve karşı askeri gücü hareketsiz bırakma da.
Ankara’nın kararı, TSK’nın, politik hedefleri desteklemek için her
aşamada dolaylı ve doğrudan kullanımı yönünde.
Etkili sonuç alabilmek için bu yöntemlerin ekonomik, siyasi ve
diplomatik yaptırımlarla birlikte kullanılacağı bir süreç söz
konusu olacak.