Bugün 1 Kasım; saltanatın kaldırılmasının tam 99. yılı… Cumhuriyetin ilanı, saltanatın kaldırılmasıyla mümkün oldu. Saltanatın kaldırılması ve cumhuriyetin ilanı birbirini tamamlayan iki büyük devrimdi.
Cumhuriyetlerde hem saray hem meclis olmaz; saray ve meclisin yan yana olduğu yönetim biçimi cumhuriyet değil, meşrutiyettir. (Meşrutiyet, “şartlı yönetim” demektir). Meşrutiyetlerde “Egemenlik kayıt ve şartla milletindir.” Burada kayıt ve şartı yaratan saraydır/sultandır. Cumhuriyetlerde ise “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” Millet egemenliğinin temsil edildiği yer ise saray değil, meclistir. İşte 1 Kasım 1922’de saltanatın kaldırılmasıyla millet egemenliğinin önündeki “kayıt ve şart”ların en büyüğü ortadan kaldırıldı. Böylece kayıtsız şartsız millet egemenliğinin; cumhuriyetin yolu açıldı.
Kurtuluş Savaşı yıllarında Mustafa Kemal Paşa, mecliste konuşma yaparken.
KOYUN SÜRÜSÜ (RAİ VE REAYA)
İstanbul’un işgal edildiği gün, 16 Mart 1920’de Meclisi Mebusan Başkan Vekili Abdülaziz Mecdi Efendi, Konya...