Dün, 6 Ekim, İstanbul’un yeniden vatan yapılışının 96. yıldönümüydü. 13 Kasım 1918’de İstanbul’un işgal edildiği gün Adana’dan İstanbul’a gelen Atatürk, Boğaz’daki işgal donanmasını görünce “Geldikleri gibi giderler” demişti. Aradan 5 yıl geçti. Kurtuluş Savaşı kazanıldı. İşgalciler, 2 Ekim 1923’te gerçekten de “Geldikleri gibi gittiler.”
Peki, ama Atatürk, İngilizleri “geldikleri gibi gitmeye” nasıl mecbur etti? İstanbul, üstelik savaşsız, silahsız, kurşunsuz biçimde yeniden nasıl fethedildi?
İşte gerçekler…
İŞGALDEN KURTULUŞA İSTANBUL
Sağda, ‘Şükrü Naili Paşa İstanbul’da’ yazıyor. Sol manşette de ‘İstanbul’un İkinci Fethi’ yazıyor. Hemen altında ise ‘İstanbul ve Beyoğlu ahalisi hasretle beklediği kahraman ordumuza dün kavuştu’ yazıyor. (Tanin, 7 Ekim 1923)
Osmanlı, 30 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi’ni imzalayıp I. Dünya Savaşı’ndan çekildi. İtilaf devletleri, Mondros’un 7. ve 24. maddelerine dayanarak Anadolu ve civarında işgallere başladılar. 13 Kasım 1918’de fiilen, 16 Mart 1920’de de resmen İstanbul’u işgal ettiler. Böylece 1453’ten itibaren tam 465 yıldır Osmanlı’ya başkentlik yapan İstanbul 5 yıl düşman çizmeleri altında çiğnendi.