Düzmece sözler

O söz Nazım Hikmet’in değil…
O söz Can Yücel’in değil…
O söz Orhan Veli’nin değil…
Örnekleri çoğaltabiliriz.
Son günlerde sosyal medyada “o söz kimin” tartışması var: Örneğin…
“O söz Nilgün Bodur’a değil Anne Frank’a ait…”
Yazarı “çalıntı” yapmakla itham edenler sosyal medyada neler yazmıyor:
“Uğur Mumcu’nun dediği gibi, bilgi sahibi olunmadan fikir sahibi olunursa…”
İyi de o söz Konfüçyüs’e ait!
Köşe yazarı hayatın ilginç gelişmelerini sıralayıp ekliyor:
“Çinlerin dediği gibi, ilginç zamanlarda yaşayasınız…”
Bu söz ABD’de pek meşhur; Robert F. Kennedy’den Hillary Clinton’a kadar kullanmayan kalmadı!
“Wikipedia Volunteer”/Vikipedi gönüllüleri bu tür sözlerin kaynağını araştırdı. Onlara göre bu uydurma “Çin laneti” sözü 1950’de ortaya çıktı.
Johns Hopkins Üniversitesi bilgisayar bilimcisi Gregory F. Sullivan, 2007’de bu “Çin atasözünün” peşine düştü. Söz uydurmaydı ve üstelik alıntı 1930 ve 1944’de kullanılmıştı. Makale yazdı: “Ünlü ‘Eski Çin Laneti’ Gerçekten 1950 Yılında Uydurulan Bir Söz mü?”
Sonra…
“Garson O’Toole” takma adıyla özlü sözlerin kaynağını araştırıp “Quote Investigator” (Söz Dedektifi) isimli site kurdu! “Hemingway Didn’t Say That” (O Laf Hemingway’in Değil) isimli kitap yazdı:
Yaptığı kimi düzeltmeler şöyle:

Hangi söz kimin – “İyi sanatçılar kopyalar, büyük sanatçılar çalar.”
Steve Jobs’un bile Picasso’ya ait olduğunu söylediği lafın aslı Stravinsky’e ait.
– “Her büyük servetin arkasında bir suç vardır.”
Mario Puzo’nun “Baba”

YAZININ DEVAMI