Tek parti döneminde kurulan iki muhalif parti:
-Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (17 Kasım 1924-4 Haziran 1925)…
-Serbest Cumhuriyet Fırkası (12 Ağustos 1930-17 Kasım 1930)…
İktidardaki CHP ile “danışıklı” kurulup “anlaşmazlık” sonucu tasfiye edildiler.
Keza:
İktidarını ve partisini denetleyecek “muhalefeti” kendi içinde oluşturmak için CHP, 21 milletvekilinden meydana gelen “Müstakil Grup” kurdu. Bu da sönük kaldı, gerçek muhalefet işlevi yapamadı, denetleme organı olarak faaliyet gösteremedi. İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonra kaldırıldı ve yerini -Batı’daki siyasi atmosfer gereği- yine “danışıklı” olduğunu düşünebiliriz Demokrat Parti (7 Ocak 1946) aldı.