Tespit 1)
Lenin, Rusya ekonomisini çöküşten kurtarmak için, 21 Mart 1921
tarihinde “Yeni Ekonomi Politikası” (NEP)
benimseyerek bir nevi “karma ekonomiyi” hayata geçirdi. Amaç,
-tarım başta olmak üzere- özel işletmelere izin vermekti… Stalin
NEP’e son verdi…
Tespit 2)
Yıl, 1982… Leonid Brejnev ölünce yerine geçen -15
yıldır KGB başında bulunan- Yuri Andropov,
sistemdeki tıkanıklığı tıpkı Lenin gibi mülkiyet
ilişkisini yeniden düzenlemeyle -devletin piyasadaki rolünü
kısıtlamayla-çözme arzusundaydı. Örneğin, kısa vadede hemen 10
serbest bölge kurarak rekabeti ana hedef haline
getirmekti. Görevde -hastalığıyla boğuşarak- 15 ay
kalabildi; vefat etti. Reformları askıya alındı. Yerine,
statükoya sıkıca bağlı yüksek devlet
bürokratlarının dostu Konstantin Çernenko geldi.
Onun da ömrü uzun olmadı; 1985’te öldü. Ve… Mihail
Gorbaçov ile “bürokrat zenginler” Sovyetler Birliği’ni
yıkıp Rusya’yı vahşi kapitalizme teslim etti. 10
yıllık büyük çöküşün ardından iktidara gelen Vladimir
Putin kamulaştırmalar yaparak Rusya ekonomisini
diriltmeyi başardı…
Aslında…
Yuri Andropov’un yapmak istediğini Deng Şiaping
Çin’de aynı dönemde gerçekleşti.
Sonuçta…
Bugün Çin ile Rusya “karma ekonomiyle” dünyanın en büyük ekonomik
gücü haline geldi.
Türkiye’de ne oldu:
1950’de Adnan Menderes ile 1980’de Turgut Özal, ABD destekli
ekonomi darbeleriyle -Atatürk döneminde
başlatılan- “karma ekonomiyi” yıkıp -”serbest piyasa”
yalanıyla- devleti piyasadan tamamen kovarak, ülke
ekonomisini bitmek bilmez krizlere teslim ettiler. Peki ne yapmak
lazım?
ABD’de sosyalizmin topuk ses...